พจนานุกรมกฎหมาย/ฆ
หน้าตา
ฆ.
ฆราวาส
ฆราวาส | คนผู้อยู่ครองเรือน, คนที่ไม่ใช่นักบวช (ดู คฤหัสถ์) | |
ฆ่า | การกระทำร้ายอย่างหนึ่งอย่างใดต่อสิ่งที่มีชีวิตให้ถึงแก่ความตาย, การทำลาย | |
ฆ่าคน | การกระทำร้ายอย่างหนึ่งอย่างใดให้บุคคล (ที่มิใช่นิติบุคคล) ถึงแก่ความตาย | |
ผู้ใดฆ่าคนตาย ผู้นั้นมีโทษในทางอาชญา (ดู ป.ก.อ. มาตรา ๒๔๙, ๒๕๐, ๒๕๑, ๒๕๒) เว้นไว้แต่กระทำการต้องตามข้อยกเว้นในกฎหมาย จึงจะไม่มีโทษ เช่น ฆ่าคนตายโดยป้องกันตัวพอสมควรแก่เหตุ (ป.ก.อ. มาตรา ๕๐) หรือกระทำการฆ่าคนตายในชะนิดที่กฎหมายให้อำนาจ เช่น เพ็ชฌฆาตฆ่านักโทษที่ถูกศาลตัดสินให้ประหารชีวิตตามหน้าที่ (ดู ป.ก.อ. มาตรา ๑๓) | ||
ในความผิดฐานฆ่าคนตายตามประมวลกฎหมายลักษณะอาชญามีดังนี้ คือ– | ||
(๑)ฆ่าคนตายโดยเจตนา (ป.ก.อ. มาตรา ๒๔๙) | ||
(๒)ฆ่าคนตายโดยเจตนา และกระทำด้วยอาการทารุณร้ายกาจ (ป.ก.อ. มาตรา ๒๕๐) | ||
(๓)ฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา (ป.ก.อ. มาตรา ๒๕๑) | ||
(๔)ฆ่าคนตายโดยประมาท (ป.ก.อ. มาตรา ๒๕๒) | ||
(๕)ฆ่าคนตายในเวลาวิวาทต่อสู้กันแต่สามคนขึ้นไป (ป.ก.อ. มาตรา ๒๕๓) | ||
(๖)ฆ่าสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว, สมเด็จพระมเหสี, มกุฎราชกุมาร หรือต่อสู้ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในเวลารักษาราชการแผ่นดินต่างพระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (ป.ก.อ. มาตรา ๙๗) | ||
(๗)ฆ่าพระราชโอรส พระราชธิดา ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกรัชชกาล (ป.ก.อ. มาตรา ๙๙) | ||
(๘)ฆ่าพระราชาธิบดี, พระมเหสี, พระราชสามี หรือฆ่าผู้ที่จะสืบราชสมบัติแห่งพระราชอาณาจักร์ใด ๆ หรือต่อผู้เป็นประธานาธิบดีของประเทศที่มีพระราชไมตรี (ป.ก.อ. มาตรา ๑๑๒) | ||
ฆาตกรรม | การตายโดยฆ่าตัวเองก็ดี หรือผู้อื่นฆ่าให้ตายก็ดี แต่ไม่เกี่ยวถึงการที่เจ้าพนักงารประหารชีวิตนักโทษตามกฎหมาย (พ.ร.บ. ชัณสูตร์พลิกศพ พ.ศ. ๒๔๕๗ มาตรา ๓) | |
ฆาตกรรมอันเป็นวิสามัญ | ผู้ตาย ๆ ด้วยเจ้าพนักงานฆ่าตายในเวลากระทำการตามหน้าที่ (พ.ร.บ. ชัณสูตร์พลิกศพ พ.ศ. ๒๔๕๗ มาตรา ๗ ข้อ ๑) | |
ฆาตกรรมอันเป็นสามัญ | ผู้ตาย ๆ ด้วยผู้หนึ่งผู้ใด แม้จะเป็นข้าราชการหรือเจ้าพนักงานกระทำให้ตาย โดยมิได้เกี่ยวแก่กระทำการตามหน้าที่ (พ.ร.บ. ชัณสูตร์พลิกศพ พ.ศ. ๒๔๕๗ มาตรา ๗ ข้อ ๒) | |
ฆ่าสัตว์ | การกระทำร้ายอย่างหนึ่งอย่างใดให้สัตว์ถึงแก่ความตาย | |
ผู้ที่ฆ่าสัตว์ตายบางอย่างมีความผิดในทางอาชญา บางอย่างไม่มีความผิด ในส่วนที่มีความผิดนั้นมีดังนี้ คือ– | ||
(๑)ฆ่าสัตว์ในถนนหลวง (ป.ก.อ. มาตรา ๓๓๖ (๑๐)) | ||
(๒)ฆ่าสัตว์ด้วยทรมาน (ป.ก.อ. มาตรา ๓๓๕ (๑๖)) | ||
(๓)ฆ่าสัตว์โดยประสงค์จะทำให้เสีย⟨ทรัพย์⟩ (ป.ก.อ. มาตรา ๓๒๕ (๓)) | ||
(๔)ฆ่าโค กระบือ และสุกรในหัวเมืองโดยไม่ได้รับอนุญาต (พ.ร.บ. ลักษณะฆ่าโค กระบือ และสุกรตามหัวเมือง ร.ศ. ๑๑๙ มาตรา ๑๘ และดู พ.ร.บ. เพิ่มเติม พ.ร.บ. ลักษณะฆ่าโคกระบือและสกุรตามหัวเมือง ร.ศ. ๑๑๙) | ||
(๕)ฆ่าโค กระบือ และสุกรในหัวเมืองณที่อื่น ๆ นอกโรงฆ่าสัตว์หรือที่ ๆ เจ้าพนักงานผู้อนุญาตได้อนุญาตไว้ (พ.ร.บ. ลักษณะฆ่าโค กระบือ และสุกรตามหัวเมือง ร.ศ. ๑๑๙ มาตรา ๑๙ และดู พ.ร.บ. เพิ่มเติม พ.ร.บ. ลักษณะฆ่าโคกระบือและสกุรตามหัวเมือง ร.ศ. ๑๑๙) | ||
(๖)ฆ่าโคกระบือในกรุงเทพฯ โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน (ประกาศกรมพระนครบาล ว่าด้วยการกำหนดการฆ่าสัตว์พาหนะ ลงวันที่ ๓๑ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๑๑) | ||
(๗)ฆ่าสุกรในกรุงเทพฯ โดยไม่เสียภาษี หรือสุกรนอกโรงหลวงซึ่งเจ้าพนักงานไม่ได้อนุญาต (ข้อบังคับกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ว่าด้วยการเก็บภาษีสุกรและการอนุญาตฆ่าสุกรจำหน่ายในจังหวัดพระนครและธนบุรี ลงวันที่ ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๕) | ||
เฆี่ยน | การใช้ไม้ หรือหวาย หรือวัดถุทำนองนี้ตีลงที่เนื้อตัวของบุคคล | |
แต่เดิมการเฆี่ยนเป็นอาชญาชะนิดหนึ่ง ดั่งเช่นที่ได้บัญญัติไว้ในกฎหมายลักษณะอาญาหลวง กฎหมายลักษณะอาญาราษฎร์ ในกฎหมายเก่า ๒ เล่ม เป็นต้น (ดู กฎหมายราชบุรี เล่ม ๑–๒) ต่อมามีประกาศพระราชบัญญัติสำหรับศาลโปรีสภา ร.ศ. ๑๑๓ ให้เปลี่ยนโทษทวนตั้งแต่ ๕๐ ทีลงมาเป็นโทษจำขังแทนโทษทวน แต่ก็มิได้ใช้ทั่ว ๆ ไป ต่อมามีประกาศให้ลงโทษจำขังแทนโทษทวน ร.ศ. ๑๑๔ ให้ใช้พระราชบัญญัติศาลโปรีสภา ร.ศ. ๑๑๓ ทั่วไป และต่อมามีประมวลกฎหมายลักษณะอาชญา ร.ศ. ๑๒๗ ออกใช้ ความในมาตรา ๑๒ แห่งประมวลกฎหมายนี้กำหนดอาชญาไว้แต่เพียง ๖ สฐาน (ดู อาชญา) ไม่ปรากฎว่ามีโทษทวน เพราะฉะนั้นการเฆี่ยนจึงเป็นอันแน่ว่าได้ถูกยกเลิกแต่บัดนั้น นี่กล่าวสำหรับทั่ว ๆ ไป แต่ส่วนภายในวงการของทหารและตำรวจฯ ยังมีการเฆี่ยนเป็นอาชญาลงโทษกันอยู่ตามกฎว่าด้วยอาชญาฐานละเมิดวินัย และนักโทษยังมีการเฆี่ยนกันโดยอาศัยอำนาจในพระราชบัญญัติลักษณะเรือนจำ ร.ศ. ๑๒๐ ต่อมาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๓ ได้มีประกาศยกเลิกการโบยทหารบก, ทหารเรือ, และตำรวจฯ นี้เสียสิ้น เพราะฉะนั้นในบัดนี้การเฆี่ยนซึ่งเป็นอาชญาชะนิดหนึ่งมาแต่เดิมจึงมีแต่นักโทษเท่านั้น | ||
โฆษ | เสียงกึกก้อง, เสียงดัง (ดู อุโฆษ) | |
โฆษนา | การทำเสียงกึกก้อง, การเป่าร้อง, การทำให้แจ้งแก่คนทั่ว ๆ ไป แต่ตามพระราชบัญญัติสมุด เอกสาร และหนังสือพิมพ์ หมายถึง “การกระทำให้แจ้งแก่คนทั่วไป, การขาย จ่ายแจก หรือเสนอขาย เสนอจ่ายแจก ซึ่งสมุด เอกสาร หรือหนังสือพิมพ์ หรือข้อความที่คัดออกจากการนั้น ไม่เลือกว่าการจ่ายแจกหรือเสนอจ่ายแจกนี้จะเป็นการให้เปล่าหรือมิใช่” (พ.ร.บ. สมุด เอกสาร และหนังสือพิมพ์ พ.ศ. ๒๔๗๐ มาตรา ๔ วรรค ๖) |
