วิกิซอร์ซ:วิกิซอร์ซคืออะไร

วิกิซอร์ซ ห้องสมุดเสรี คือโครงการหนึ่งของมูลนิธิวิกิมีเดียเพื่อสร้างห้องสมุดรวบรวมข้อมูลต้นฉบับ รวมทั้งการแปลข้อมูลต้นฉบับ ที่เป็นเนื้อหาเสรี หน้านี้เป็นการนิยามว่าอะไรคือวิกิซอร์ซ อะไรที่ไม่ใช่วิกิซอร์ซ และสิ่งที่ต่างจากโครงการอื่น เนื้อหาในหน้านี้อธิบายไว้โดยย่อ

สิ่งที่มีได้ในวิกิซอร์ซ

สิ่งที่มีได้ในวิกิซอร์ซคือเนื้อหาต้นฉบับที่เป็นลักษณะเสรี คือสาธารณสมบัติ หรือสัญญาอนุญาต GFDL และ/หรือสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน (CC-BY-SA) หรืออาจถูกกำหนดโดยกฎหมายให้เป็นเสรีก็ได้ ก่อนเริ่มต้นเขียนบทความเรื่องใด ๆ ต้องแน่ใจว่าเนื้อหาที่จะเขียนมีลักษณะเสรี

ประเภทของเนื้อหาในทำนองนี้เช่น

• ตัวบทกฎหมาย คำพิพากษา ประกาศ แถลงการณ์ เอกสารราชการ
• บทความในสิ่งตีพิมพ์ นิตยสาร วารสาร หนังสือพิมพ์
• วรรณคดี วรรณกรรม กวีนิพนธ์ บทอาขยาน
• พงศาวดาร จารึก จดหมายเหตุ ตำนาน
• บทสวดมนต์ คัมภีร์ทางศาสนา จดหมายของบุคคลสำคัญ
• เนื้อเพลงของเพลงชาติ เพลงประจำชาติ เพลงสดุดี เพลงประจำสถาบันหรือองค์กร
• การแปลจากภาษาอื่น หรือวิกิซอร์ซภาษาอื่น ของเนื้อหาเสรีข้างต้นเป็นภาษาไทย

สิ่งที่ไม่ควรมีในวิกิซอร์ซ

สิ่งที่ไม่ควรมีในวิกิซอร์ซคือเนื้อหาต้นฉบับที่ไม่เป็นลักษณะเสรี คือมีลิขสิทธิ์ หรือสัญญาอนุญาตที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเพื่อให้ได้สิทธิ์ หรือสัญญาอนุญาตที่ไม่เสรีอย่างเต็มที่อาทิ ห้ามใช้เชิงพาณิชย์ ห้ามดัดแปลงแก้ไข

เนื้อหาบางอย่างแม้จะเป็นต้นฉบับ แต่วิกิซอร์ซไม่แนะนำให้มีการเก็บรวบรวมไว้ เนื่องจากสถานะลิขสิทธิ์ไม่ชัดเจนเช่น

• ข้อมูล สูตร และตารางทางคณิตศาสตร์
• สถิติต่าง ๆ เชิงตัวเลข
• รหัสต้นฉบับของโปรแกรมคอมพิวเตอร์
• เนื้อหาต้นฉบับที่แต่งหรือประพันธ์ขึ้นเองโดยผู้เขียนวิกิซอร์ซ

และสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่วิกิซอร์ซ

• คำพูดหรือการให้สัมภาษณ์ของบุคคล (ควรไปเขียนที่วิกิคำคม)
• เนื้อหาการเรียนการสอน การแนะนำ ตำรา แบบฝึกหัด คู่มือ วิธีใช้ (ควรไปเขียนที่วิกิตำรา)
• ข่าวสารต่าง ๆ (ควรไปเขียนที่วิกิข่าว)
• การให้ความหมายของคำศัพท์ (ควรไปเขียนที่วิกิพจนานุกรม)

สิ่งที่ต่างจากโครงการอื่นของวิกิมีเดีย

วิกิซอร์ซต่างจากวิกิพีเดียอย่างไร

วิกิพีเดียเป็นสารานุกรม ซึ่งพูดถึงเรื่องทั่วไปอย่างครอบคุลม แต่วิกิซอร์ซเป็นห้องสมุด ซึ่งรวมข้อความต้นฉบับของเรื่องนั้น วิกิพีเดียอาจมีบทความเกี่ยวกับหนังสือหลายเล่ม แต่วิกิซอร์ซมีข้อมูลในหนังสือทั้งเล่ม ทั้งวิกิซอร์ซและวิกิพีเดียอาจมีส่วนของบรรณานุกรมได้

วิกิซอร์ซต่างจากวิกิตำราอย่างไร

วิกิซอร์ซให้ความสำคัญกับการรวบรวมเนื้อหาที่เผยแพร่ไว้ตามที่ต่าง ๆ อาจเรียกได้ว่าวิกิตำราคือห้องสมุดของงานอันเป็นสาธารณะ แต่ไม่รวมเนื้อหาต้นฉบับที่แต่งหรือประพันธ์ขึ้นเองโดยผู้เขียนวิกิซอร์ซ ในขณะที่วิกิตำราเป็นเนื้อหาที่บอกกล่าวและสอนวิธีการอย่างเป็นขั้นเป็นตอนโดยผู้เขียนวิกิตำราเอง (เช่นแนวทางการเรียนการสอน หนังสือตำราในชั้นเรียน)