รัฐธรรมนูญบริติช/คำนำ
ในงานพระราชทานเพลิงศพท่านเจ้าคุณรามราชเดช (หม่อมราชวงศ์ปาล นพวงศ์) บิดาภริยาข้าพเจ้า ณ วัดมกุฎกษัตริยาราม ครั้งนี้ ข้าพเจ้าได้ตั้งใจไว้ว่า จะพิมพ์หนังสือแจกเป็นที่ระลึกในงานสักเล่มหนึ่ง เพราะท่านผู้ถึงอนิจจกรรมไปแล้วนี้ นอกจากจะเป็นบิดาของภริยาของข้าพเจ้าแล้ว ท่านยังมีความเมตตากรุณาแก่ข้าพเจ้าเป็นส่วนตัวอยู่มากตั้งแต่ข้าพเจ้ายังเด็ก ๆ อยู่ เพราะท่านบิดาของข้าพเจ้าเป็นมิตรสนิทกับท่านมากว่า ๓๕ ปี ครั้นเมื่อข้าพเจ้ามีอายุและทำการสมรสแล้ว ท่านก็ได้อุปการะอยู่ตลอดมา รักใคร่ข้าพเจ้าดุจบุตรของท่านเอง
ก็ในการที่จะแสดงความกตัญญูกตเวทีในโอกาสครั้งสุดท้ายเช่นนี้ ถ้าทำโดยการเขียนหนังสือแจกเป็นน้ำพักน้ำแรงของตนเอง ก็จะเป็นการดียิ่ง ท่านผู้ที่ล่วงลับไปแล้วนี้เป็นผู้สนใจในรัฐธรรมนูญของประเทศเราเป็นอย่างมาก ระหว่างท่านมีชีวิตอยู่ เราทั้งสองได้สนทนากันในเรื่องนี้อยู่เสมอ และเนื่องจากขณะนี้ ข้าพเจ้ามีเวลาว่าง จึงพิจารณาดูเห็นว่า รัฐธรรมนูญบริติชนั้นเป็นมารดาของรัฐธรรมนูญทั้งหลายทั่วโลก รัฐธรรมนูญไทยเราก็เช่นเดียวกัน มีหลักการมากหลายที่คล้ายรัฐธรรมนูญบริติช ฉะนั้น ถ้าเขียนเรื่องรัฐธรรมนูญบริติชพิมพ์แจก ก็คงเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจในรัฐธรรมนูญบ้างไม่มากก็น้อย และหากมีญาณวิถีใดซึ่งท่านผู้ล่วงลับไปแล้วอาจทราบได้ ท่านก็คงรู้สึกพอใจ
การเรียบเรียงรัฐธรรมนูญบริติชนี้ ข้าพเจ้าได้ใช้หนังสือ
| Cabinet Government | ของ | W. Iver Jennings | ||
| English Government & Politics | ของ | Frederic Austin Ogg | ||
| The Government of England | ของ | A. Lawrence Lowell | ||
| Law & Custom of the Constitution | ของ | Sir William R. Anson | ||
| The English Constitution | ของ | Walter Bagehot |
ขอผลกุศลอันพึงบังเกิดจากการพิมพ์หนังสือเป็นวิทยบรรณาการในครั้งนี้ จงบรรดาลเป็นผลสำเร็จแก่ท่านเจ้าคุณรามราชเดช ตามสมควรแก่คติในสัมปรายภพทุกประการ เทอญ.
- ๒๘ มีนาคม ๒๔๙๐
- บ้านกล้วย พระโขนง
