หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๔
ต้องนึกเดาคาดรูปร่างภูเขาแลลานพระพุทธบาทแลภูมิลำเขาเขาตกท้ายพิกุลไปตามคำของเขาว่า รูปร่างภูมิ์ฐานคงจะเปนอย่างนั้น ๆ ครั้นได้ไปพระบาท ไปแลเห็นเข้าด้วยนัยตาของเราเอง ก็ไปคนละอย่างผิดกับที่เดาไว้ ด้วยความคิดแท้ ๆ มิใช่หรือ เอานี่เปนตัวอย่างเทียบตลอดไปได้ ถึงการทั้งปวงก็อย่างเดียวกัน ถึงจะฟังเขาเล่า จะอ่านหนังสือ หรือจะดูนูปที่เขาวาดเขียนถ่ายมาสักเท่าใด ๆ ที่จะให้เข้าใจถูกต้องตามที่จริงเท่าได้แลเห็นด้วยตาของตนเองนั้นเปนอันไม่มี เมื่อว่าโดยย่อ การที่จะแสวงหาความรู้ในกิจการใด ๆ ถ้ารู้ด้วยตนเอง ดีกว่าที่จะรู้ได้แต่ด้วยคำบอกเล่าเปนอันมาก
การต่าง ๆ ในภูมิ์ประเทศบ้านเมืองอันเปนเครื่องบังเกิดแลประกอบความดีแก่ผู้รู้เห็นมีเปนอันมากมิใช่น้อย นับตั้งแต่คนประกอบการค้าขายขึ้นไป ถ้าได้เที่ยวเตร่รู้ภูมิ์ลำเนาทำเลที่เพาะปลูกแลท่าทางสินค้า
