หน้า:จมห ไต่สวนนายกุหลาบฯ - ๒๔๗๒.pdf/7

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
(ฆ)

ไปจากที่แห่งใดแห่งหนึ่ง แล้วลบเลข ๖ เขียนแก้เป็นเลข ๐ อ้างในคนหลงเวลานานขึ้นไป ๖๐ ปี แต่เห็นว่า สมุดเล่มนั้นเป็นหนังสือหลวงสำหรับแผ่นดิน ไม่ควรจะให้ตกไปเป็นของผู้อื่น ข้าพเจ้าจึงนำความขึ้นกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวตามเรื่องที่กล่าวมา ก็โปรดฯ ให้เจ้าพระยาอภัยราชา (ม.ร.ว.ลบ สุทัศน์) เมื่อยังเป็นที่พระยาอินทราธิบดีสีหราชรองเมือง ไปเรียกเอาสมุดกฎหมายนั้นจากนายกุหลาบมาถวายทอดพระเนตร เมื่อเจ้าพระยาอภัยราชาได้สมุดเล่มนั้นมาถวาย กราบบังคมทูลรายงานว่า เมื่อวันไปเรียกหนังสือที่นายกุหลาบนั้น มีกิจจะต้องไปแวะที่ศาลากระทรวงนครบาล (อันอยู่ใกล้ ๆ กับที่อยู่ของนายกุหลาบ) ด้วย ได้แวะไปที่ตึกแถวถนนเฟื่องนครที่นายกุหลาบอยู่ ขอดูสมุดนั้นก่อน ได้แลเห็นศักราช ๑๑๐๖ ครั้นเมื่อกลับจากศาลานครบาล ไปเรียกเอาสมุดนั้นจากนายกุหลาบว่า ต้องพระราชประสงค์จะทอดพระเนตร นายกุหลาบก็ส่งให้โดยดี แต่เมื่อได้หนังสือมาเปิดดู เห็นตรง ๐ กลายเป็นเลข ๖ ไป คงเป็นด้วยนายกุหลาบคิดเฉลียวใจแต่เมื่อเจ้าพระยาอภัยราชาไปขอดูคราวแรก ด้วยเจ้าพระยาอภัยราชาเคยเป็นผู้รับสั่งส่งตัวนายกุหลาบไปโรงเลี้ยงบ้าเมื่อไต่สวนครั้งแรก จึงรีบแก้ไขตัวเลขในระวางเวลาที่เจ้าพระยาอภัยราชาไปออฟฟิศให้กลับเป็นเลข ๖ ตามเดิม สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงทอดพระเนตรเห็นก็ทรงพระศรวล ดำรัสว่า เจ้าพระยาอภัยราชาเสียทีนายกุหลาบ แล้วพระราชทานสมุดกฎหมายเล่มนั้นมาไว้ในหอพระสมุดวชิรญาณ รอยที่นายกุหลาบแก้ก็ยังปรากฏอยู่