หน้า:ตำนานกฎหมายเมืองไทย - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๗๓.pdf/28

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๕
สังคามโทสาปิจ ราชทุฏฺโฐ ราชาณสุํกาทิวิวาทปตฺโต
ปรมฺปสโยฺหปิ จ อตฺตาอาณํ อีติยกาโร วิวิโธ ปเรสํ
ฐานาวิติกฺกมฺมผลากเรน ปุตฺตาทิอาทาคมนา สเหว
เหตุํ ปฏิจฺจมฺมธิการณํ วา อคฺฆาปนายู จ ธนูปนิกฺขา
อาถพฺพนิกาปิ จ ภณฺฑเทยฺยํ เต ตาวกาลีกคณีวิภาคํ
ปจฺจุทฺธรนฺตํ ตุ วิวาทมูลา เอกูนตึสาทิวิธาปิ วุตฺตา
โปรากวีนา วรธมฺมสตฺเถติ

มูลคดีวิวาท ๒๙ ประการที่แปลไว้ในกฎหมาย เทียบด้วยกฎหมายกรุงเก่า เป็นดังนี้

อิณํ ธนํ กู้หนี้ ได้แก่ ลักษณกู้หนี้
รญฺโญ ธนโจรหารํ ฉ้อพระราชทรัพย์ เอาไว้ใน ลักษณอาชญาหลวง
อธมฺมทายชฺชวิภตฺตภาคํ มรฎก ได้แก่ ลักษณมรฎก
ปรสฺสํ ทานํ คหณํ ปุเนว ให้ปัน เอาไว้ใน ลักษณเบ็ดเสร็จ
ภติกา จ้างวาน เอาไว้ใน ลักษณเบ็ดเสร็จ