จังหวังมหาสารคามตั้งขึ้นในรัชชกาลที่ ๔ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๘ คือ โปรดให้ยกบ้านลาดกุดนางใยในแขวงเมืองร้อยเอ็ดขึ้นเป็นเมืองมหาสารคาม ตั้งที่ว่าการที่หนองกระทุ่ม ถึง พ.ศ. ๒๔๕๖ จึงย้ายไปตั้งที่ตำบลตลาด อำเภอตลาด ห่างที่เดิมราว ๑๕ เส้น ในพระราชพงศาวดาร รัชชกาลที่ ๔ ฉะบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ ว่า ยกบ้านลาสกายางใหญ่ขึ้นเป็นเมืองมหาสารคาม ในประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๒๕ ว่า ตั้งบ้านยางใหญ่เป็นเมืองมหาสารคาม
จังหวัดยะลานี้เป็นคำเรียกตามเสียงของพวกมะลายูทางไทรบุรีและปินัง แปลว่า แห เพราะที่ตำบลยะลาซึ่งเป็นที่ตั้งเมืองเก่า มีเขาลูกหนึ่งสัณฐานคล้ายจอมแห ส่วนเสียงชาวพื้นเมืองจังหวัดนี้ว่า ยาลอ แปลว่า แห เหมือนกัน
จังหวัดยะลา เดิมเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของจังหวัดปัตตานี ได้แยกตั้งเป็นเมืองต่างหากในรัชชกาลที่ ๑ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๓๔ คราวแยกเมืองปัตตานีเป็นบริเวณ ๗ หัวเมือง มีพระยาเมืองปกครองขึ้นเมืองสงขลา ถวายต้นไม้เงินทองอย่างประเทศราช มาถึงรัชชกาลที่ ๕ เมื่อจัดการปกครองเป็นมณฑลเทศาภิบาล ได้ยุบเมืองราห์มันรวมเข้ากับเมืองยะลา ตั้งศาลากลางที่ตำบลยะลา ขึ้นมณฑลปัตตานี ยกเลิกการถวายต้นไม้เงินทอง เก็บส่วยสา
