จังหวัดสุพรรณบุรีเป็นเมืองโบราณ นักโบราณคดีกล่าวกันว่า คำว่า "สุพรรณบุรี" นี้ตั้งขึ้นจากคำว่า "อู่ทอง" หรือ "สุวรรณภูมิ" ในศิลาจารึกพ่อขุนรามกำแหงเรียกชื่อว่า "สุพรรณภูมิ" เป็นเมืองสมัยทวารวดี เมื่อพระเจ้าอู่ทอง (สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑) ย้ายมาตั้งนครหลวงที่นครศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. ๑๘๙๒ แล้ว ได้โปรดให้ขุนหลวงพะงัว (สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๑) ซึ่งเป็นพี่พระมเหสี ไปครองเมืองสุพรรณบุรี (คือ เมืองอู่ทอง หรือสุพรรณภูมิ) แต่ย้ายเมืองมาตั้งที่ริมแม่น้ำใหญ่ (แม่น้ำท่าจีนในตำบลรั้วใหญ่ อำเภอท่าพี่เลี้ยง เดี๋ยวนี้) เมืองที่ย้ายมาใหม่นั้นยังมีคูเมืองเป็นคันรอบเห็นได้ชัดเจนอยู่ ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น เมืองสุพรรณบุรีเป็นที่ประทับลูกหลวงตลอดเวลาจนกรุงศรีอยุธยาได้หัวเมืองฝ่ายเหนือเป็นเมืองขึ้น เพราะฉะนั้น จึงสร้างเป็นเมืองมั่นคงแข็งแรง มีกำแพงป้อมคูประตูหอรบเป็นเมืองหน้าศึกด้านตะวันตกของกรุงศรีอยุธยา และเป็นที่ประชุมพลซึ่งมีวัดชื่อนี้ปรากฏเป็นพะยานอยู่ ต่อมาถึงแผ่นดินสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ พระเจ้าตะเบงชะเวตี้ กษัตริย์พะม่า ยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. ๒๐๙๑ ทัพกรุงออกไปตั้งรับที่เมืองสุพรรณบุรี ทานกำลังไม่อยู่ เพราะเป็นศึกใหญ่ ทัพข้าศึกจึงเข้ามาได้ถึงชานพระนคร พอข้าศึกถอยทัพกลับไปแล้ว สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ทรงเห็นว่า เมืองสุพรรณบุรี แม้จะมีป้อมคู
