หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/128

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
113

สมเด็ดพระสังคราช (ปุสฺสเทว สา) วัดราชประดิถ ร.ส. 119 นั่นเอง นายกุหลาบแต่งประวัติสมเด็ดพระสังคราชพิมพ์อีกเรื่องหนึ่ง อ้างว่า จะทูนเกล้าฯ ถวายสำหรับแจก คราวนี้ อวดหลักถานเรื่องต่าง ๆ ที่ตนกล่าวอ้างว่า ล้วนได้มาจากนักปราชญ์ซึ่งซงเกียรติคุน คือ กรมสมเด็ดพระปรมานุชิตฯ โดยฉเพาะ เพราะตนได้เคยเปนสัทธิงวิหาริก สมเด็ดพระพุทธเจ้าหลวงซงพระดำหริว่า ถ้าเฉยหยู่ นายกุหลาบจะพาไห้คนหลงเชื่อเรื่องพงสาวดารเท็ดที่นายกุหลาบแต่งมากไป จึงโปรดไห้มีกัมการ ซงอาราธนาสมเด็ดพระมหาสมนะเจ้า กรมพระยาวชิรญานวโรรส (เมื่อยังดำรงพระยสเปนกรมหมื่น) เปนประธาน สอบสวน ก็ได้ความตามคำสารภาพของนายกุหลาบเองกับทั้งคำพยานว่า หนังสือพงสาวดารที่นายกุหลาบแต่ง และคำอวดอ้างของนายกุหลาบที่ว่า เคยเปนสิสกรมสมเด็ดพระปรมานุชิตชิโนรส ก็เปนความเท็ด ครั้งนี้ ก็เปนแต่โปรดไห้ประกาสรายงานกัมการ มิไห้ลงโทสนายกุหลาบหย่างได สำนวนการไต่สวนครั้งนั้น หอพระสมุดฯ พิมพ์เปนเล่มสมุดเมื่อ พ.ส. 2472 ยังปรากตหยู่

ต่อมาเมื่อนายกุหลาบหมดทุนที่จะออกหนังสือสยามประเภทต่อไปแล้ว ไปเช่าตึกแถวหยู่ที่ถนนเฟื่องนครตรงวัดราชบพิธฯ เปนแต่ยังรับเปนที่ปรึกสาของคนหาความรู้ เช่น ผู้ที่หยากรู้ว่าสกุลของตนจะสืบชั้นบรรพบุรุสถอยหลังขึ้นไปถึงไหน ไปไถ่ถาม นายกุหลาบก็รับคิดค้นสมมติขึ้นไปไห้เกี่ยวดองกับผู้มีสักดิ์เปนบรรพบุรุสสมัยกรุงสรีอยุธยา ก็

15