หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/218

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ยังไม่ได้พิสูจน์อักษร
203

หยู่ตามหัวเมืองมากขึ้นเปนลำดับมา ต้องปรารภถึงความปลอดภัยของข้าราชการที่ไปหยู่แปลกถิ่นตามหัวเมือง จึงไห้มีหมอหลวงประจำเมืองขึ้นจังหวัดละคนหนึ่ง ไห้สมุหเทสาภิบาลเลือกหาหมอที่มีความรู้พอวางไจได้ ตั้งเปนแพทย์ประจำเมือง มีหน้าที่สำหรับรักสาข้าราชการตลอดจนครอบครัว ไนเวลาป่วยเจ็บหย่างหนึ่ง ตรวจอนามัยและรักสาไข้เจ็บไห้นักโทสไนเรือนจำหย่างหนึ่ง ทำกิจการพิเสสอันเกิดขึ้นเนื่องกับอนามัยหย่างหนึ่ง เปนหย่างนั้นมาจนถึง พ.ส. 2441 มีเหตุเกิดขึ้นเมื่อฉันไปตรวจราชการมนทลพายัพ ฉันไปครั้งนั้นเลือกข้าราชการหนุ่ม ๆ ที่กำลังเปนนักเรียนสึกสาการปกครองเอาไปไช้ 4 คน เพื่อจะไห้รู้เห็นการปกครองตามหัวเมือง เวลานั้นยังไม่มีทางรถไฟสายเหนือ จึงลงเรือพ่วงเรือไฟไปจากกรุงเทพฯ จนถึงเมืองอุตรดิตถ์ พวกนักเรียน 4 คนนั้นไปไนเรือลำเดียวกัน เมื่อพ้นเมืองพิสนุโลกขึ้นไปแผ่นดินดอนพอเดินบกได้ เขาจึงชวนกันหาคนนำทางขึ้นเดินบกแต่เวลาเช้า เที่ยวเล่นและยิงนกไปพลาง จนบ่ายจึงไปดักทางลงเรือ เพราะเรือไปทางลำน้ำอ้อมค้อมมาก เที่ยวเล่นเช่นนั้นมาหลายวัน วันจะถึงเมืองอุตรดิตถ์ เมื่อพวกนักเรียน 4 คนกลับลงเรือแล้วต่างคนต่างล้างปืนตามเคย ปืนของนักเรียนคนหนึ่งยังมีปัสตันหยู่ไนลำกล้องนัด 1 เจ้าของสำคันว่าได้เอาออกหมดแล้ว ทำปืนลั่นถูกขาเพื่อนนักเรียนอีกคนหนึ่งไกล้ ๆ ลูกปรายเข้าไปจมเนื้อหยู่ไนขาทั้งหมด พอเรือไปถึง ฉันรู้ก็ตกไจจะหาหมอรักสา พระประสิทธิวิทยา (สร เทสะแพทย์) หมอสำหรับตัวฉัน