หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/271

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
256

เมื่อ ครั้งนั้น โปรดไห้พระยาสุริยภักดี (ตัวชื่ออะไร และพายหลังจะได้มียสสักดิ์เปนหย่างไร สืบยังไม่ได้ความ) เปนข้าหลวงลงไปชำระทางหัวเมืองปักส์ไต้ ไห้ข้าหลวงประจำเมืองพูเก็ตลงไปชำระทางหัวเมืองฝ่ายตะวันตก ไห้จับแต่ตัวหัวหน้านายโจกและที่ได้กะทำโจรกัมส่งเข้ามาลงพระอาญาไนกรุงเทพฯ พวกที่เปนแต่เข้าเปนอั้งยี่ไห้เรียกประกันทานบนแล้วปล่อยไป ไนไม่ช้าก็สงบเรียบร้อย ถ้าไม่เขียนเล่าไว้ไนที่นี้ ก็เห็นจะไม่มีไครรู้ว่า เคยมีอั้งยี่ "งี่หินหัวควาย"

เมื่อสมเด็ดเจ้าพระยาฯ ออกจากตำแหน่งผู้สำเหร็ดราชการแผ่นดินแล้ว ท่านยังดูแลควบคุมพวกอั้งยี่ต่อมาจนตลอดอายุของท่าน ครั้นสมเด็ดเจ้าพระยาฯ ถึงพิราลัยเมื่อ พ.ส. 2425 การควบคุมพวกอั้งยี่ตกมาเปนหน้าที่ของกะซวงนครบาล ตั้งแต่กรมหมื่นภูธเรสทำรงสักดิ์เปนเสนาบดีสืบมาจนถึงกรมพระนเรสรวรริทธิ์เปนนายกกัมการบันชาการกะซวงนครบาลก็ยังคงไช้วิธีเลี้ยงอั้งยี่หยู่หย่างเดิม แต่ผิดกันกับแต่ก่อนเปนข้อสำคัน หย่างหนึ่ง ด้วยสมเด็ดเจ้าพระยาฯ คนยำเกรงทั่วไปทั้งแผ่นดิน แต่เสนาบดีกะซวงนครบาลมีอำนาดเพียงไนกรุงเทพฯ บางทีจะเปนเพราะเหตุนั้น เมื่อสิ้นสมเด็ดเจ้าพระยาฯ แล้ว พวกอั้งยี่จึงคิดวิธีหาผลประโยชน์เพิ่มขึ้นอีกหย่างหนึ่งทั้งที่ไนกรุงเทพฯ และตามหัวเมือง คือ นายอั้งยี่บางคนเข้ารับประมูนเก็บพาสีอากร ถ้า