กับพัคพวกลงมาเที่ยวเกลี้ยกล่อมพวกเชื้อสายชาวเวียงจันท์ มีพวกที่หยู่เมืองนครนายกสมัครจะไปเมืองเวียงจันท์ราวสัก 200 คน เพราะพระยาเมืองมาสัญญาว่าเมื่อขึ้นไปถึงเมืองเวียงจันท์ รัถบาลฝรั่งเสสจะไห้ที่ไร่นา กับทั้งบ้านเรือนวัวควายไถคราด และเงินทุน ไห้พอทำมาหากินเปนสุขทุกคน ฉันไห้เจ้าเมืองกรมการชี้แจงว่าไม่จริงได้ดังว่าดอกก็ไม่เชื่อ พากันขายเหย้าเรือนไร่นาแล้วอพยพไป ต่อมาฉันได้ยินว่ามีพวกเวียงจันท์ลงมาเกลี้ยกล่อมคนอีก ฉันนึกขึ้นถึงคำที่เขาพรรนนาว่านิสัยแมวนั้น ถ้าไครดึงหนังท้องมันก็โก่งหลังถ้าไครดึงหลังมันก็แอ่นท้อง จึงเปลี่ยนอุบายไหม่ คราวนี้สั่งหย่าไห้ห้ามปราม ถ้าไครหยากไปไห้เจ้าเมืองกรมการสงเคราะห์ ช่วยหาคนซื้อไร่นาวัวควายเร่งไห้มันไปตามไจสมัคร ก็กลายเปนหย่างแมวได้จริง ๆ ไม่มีไครไป ฝ่ายพวกที่อพยพไปคราวแรกนั้น ไปถึงเมืองเวียงจันท์ก็ไม่ได้ลาพผลตามสัญญา ทั้งไปได้ความรู้ว่านาทางลานช้างทำไม่ได้ผลมากเหมือนนาทางข้างไต้ ก็พากันอพยพกลับมา ที่ยังมีทุนกลับมาได้ถึงเมืองนครนายกก็มี ที่หมดทุนก็ต้องตกค้างหยู่ที่บ้านสองเปลือย แต่เรื่องนี้ยังมีข้อขำต่อไปอีก เมื่อวันฉันไปถึงเมืองอุดรธานี เขากะซิบบอกไห้ดูชายคนหนึ่งซึ่งยืนรับหยู่ที่ซุ้มคร่อมถนนที่ทำรับฉัน สังเกตดูเปนคนกลางคนอายุราวสัก 50 ปี เขาบอกว่าคนนั้นแหละคือพระยาเมือง ที่ได้ลงไปเกลี้ยกล่อมคนที่เมืองนครนายก เมื่อกลับไปหยู่เมืองเวียงจันท์ไปเกิดผิดไจกับฝรั่งเสสขึ้นหย่างไดหย่างหนึ่ง จึงอพยพครอบครัวของตนข้ามมาขอพึ่งไทย
