หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/368

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
353

ฉันก็เข้าไจว่า คงเปนเพราะทูนถวายราชสมบัติทั้ง 2 พระองค์ด้วยกัน พระบาทสมเด็ดพระจอมเกล้าเจ้าหยู่หัวจึงต้องซงสถาปนาสมเด็ดพระอนุชาเปนพระเจ้าแผ่นดินด้วยอีกพระองค์หนึ่ง แต่ก็เกิดสงสัยต่อไปว่า เหตุไฉนจึงถวายราชสมบัติทั้ง 2 พระองค์ด้วยกัน ซึ่งไม่เคยมีเยี่ยงหย่างมาแต่ก่อน แต่มิรู้ที่จะค้นหาอธิบายได้หย่างไร จนถึงไนรัชกาลที่ 6 วันหนึ่ง เจ้าพระยาภานุวงส์ฯ มาหา เวลานั้น อายุท่านกว่า 80 ปีแล้ว แต่ความซงจำของท่านแม่นยำ ฉันเคยถามได้ความรู้เรื่องโบรานคดีมาจากท่านหลายครั้ง วันนั้น เมื่อสนทนากัน ฉันนึกขึ้นถึงเรื่องที่ทูนถวายราชสมบัติทั้ง 2 พระองค์ ถามท่านว่า ท่านซาบหรือไม่ เมื่อพระบาทสมเด็ดพระนั่งเกล้าเจ้าหยู่หัวสวรรคตนั้น เพราะเหตุไดสมเด็ดเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงส์ (บิดาของท่านเมื่อยังเปนเจ้าพระยาพระคลังฯ) ซึ่งเปนหัวหน้าไนราชการ จึงแนะนำไห้ถวายราชสมบัติแก่พระบาทสมเด็ดพระจอมเกล้าเจ้าหยู่หัวกับพระบาทสมเด็ดพระปิ่นเกล้าเจ้าหยู่หัวด้วยกันทั้ง 2 พระองค์ ไม่ถวายแต่พระองค์เดียวเหมือนหย่างเมื่อเปลี่ยนรัชกาลก่อน ๆ ท่านบอกว่า เรื่องนั้นท่านซาบ ด้วยได้ยินกับหูท่านเอง แล้วเล่าต่อไปว่า วันหนึ่ง เมื่อพระบาทสมเด็ดพระนั่งเกล้าเจ้าหยู่หัวไกล้จะสวรรคต สมเด็ดเจ้าพระยาฯ ไปเฝ้าพระบาทสมเด็ดพระจอมเกล้าเจ้าหยู่หัวซึ่งซงผนวดหยู่ นะ วัดบวรนิเวสฯ กราบทูนไห้ซงซาบว่า จะเชินสเด็ดขึ้นครองราชสมบัติ พระบาทสมเด็ดพระจอมเกล้าเจ้าหยู่หัวตรัดว่า ถ้าจะถวายราชสมบัติแก่พระองค์ ขอไห้ถวายแก่

45