หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/383

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
368

แล้ว ก็จำต้องยกขุนวรวงสาฯ ขึ้นเปนพระเจ้าแผ่นดิน ฝ่ายพวกขุนพิเรนทรเทพก็ต้องคิดหาพระเจ้าแผ่นดินไหม่ จึงพร้อมไจกันไปเชินพระเทียรราชาครองราชสมบัติและเสี่ยงเทียนกันไนตอนนี้ แต่ไม่มีกำลังพอจะเข้าไปจับขุนวรวงสาฯ ถึงไนวัง จึงไปตั้งซุ่มดักทางจับขุนวรวงสาฯ กับท้าวสรีสุดาจันท์และลูกที่เกิดด้วยกันค่าเสียเมื่อลงเรือไปดูจับช้าง แล้วชวนข้าราชการทั้งปวงพร้อมไจกันเชินพระเทียรราชาขึ้นเปนพระเจ้าแผ่นดินเมื่อ พ.ส. 2091 ซงพระนามว่า สมเด็ดพระมหาจักรพัดิ เรื่องที่จิงน่าจะเปนดังว่ามา

ไนหนังสือพระราชพงสาวดารว่า เมื่อสมเด็ดพระมหาจักรพัดิปูนบำเหน็ดผู้มีความชอบนั้น ซงพระราชดำหริว่า ขุนพิเรนทรเทพมีความชอบยิ่งกว่าผู้อื่น และตัวเองก็เปนเชื้อสายราชวงส์พระร่วง จึงซงตั้งไห้เปนพระมหาธัมราชาครองเมืองพิสนุโลก และพระราชทานพระวิสุทธิกษัตรี ราชธิดา ไห้เปนพระชายาด้วย แต่พิจารนาตามเรื่องพงสาวดารที่เล่ามาก่อน เห็นว่า ที่สมเด็ดพระมหาจักรพัดิซงตั้งขุนพิเรนทรเทพเปนพระมหาธัมราชาครั้งนั้นเปนราโชบายไนการเมืองด้วย เพราะตำแหน่งพระมหาธัมราชาได้ครองอานาเขตเมืองเหนือทั้งหมด มิไช่แต่เปนเจ้าเมืองพิสนุโลกเมืองเดียวเท่านั้น แต่ก่อนมา เมื่อเลิกตำแหน่งพระมหาธัมราชาชาวเมืองเหนือแล้ว พระเจ้าแผ่นดินก็ซงตั้งพระราชโอรสผู้เปนรัชทายาทขึ้นไปครองเมืองเหนือหยู่ นะ เมืองพิสนุโลก เพราะเปนตำแหน่งสำคัน มีอำนาดรองแต่พระเจ้าแผ่นดินลงมา สมเด็ดพระมหาจักรพัดิควนจะตั้ง