หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/384

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
369

พระราเมสวร ราชโอรสรัชทายาท ขึ้นไปครองเมืองเหนือเหมือนหย่างพระเจ้าแผ่นดิน เหตุไฉนจึงไม่ตั้ง ข้อนี้สันนิถานว่า น่าจะเปนเพราะซงพระราชดำหริว่า ทั้งพระองค์เองและพระราชโอรสมิได้เปนเชื้อสายสนิธกับราชวงส์พระร่วงและไม่เคยคุ้นกับชาวเมืองเหนือ ถ้าไห้พระราเมสวรขึ้นไปครองเมืองเหนือ เกรงจะเกิดกะด้างกะเดื่องเหมือนครั้งสมเด็ดพระบรมไตรโลกนาถ ขุนพิเรนทรเทพเปนเชื้อสายพระร่วง ชาวเมืองเหนือคงไม่รังเกียด ทั้งได้ทำความชอบมาก ถึงจะพระราชทานบำเหน็ดหย่างไรก็ไม่เกินไป จึงโปรดไห้อภิเสกสมรสกับพระราชธิดาเลื่อนยสขึ้นเปนเจ้าเพราะเปนราชบุตรเขยก่อน แล้วจึงซงตั้งไห้เปนพระมหาธัมราชาขึ้นไปครองเมืองเหนือด้วยกันกับพระราชธิดา โดยซงพระราชดำหริว่า ถ้ามีพระหน่อ ก็จะเปนเชื้อสายตั้งราชวงส์พระร่วงกับราชวงส์อู่ทองเชื่อม 2 ราชวงส์ไห้สนิธยิ่งขึ้นไนพายหน้า ต่อมาก็สมดังพระราชหรึทัยหวัง กับทั้งเปนคุนแก่บ้านเมืองได้จิง ด้วยเกิดสมเด็ดพระนเรสวรกับสมเด็ดพระเอกาทสรถทั้ง 2 พระองค์

สมเด็ดพระมหาจักรพัดิเสวยราชย์เมื่อ พ.ส. 2091 บ้านเมืองเปนสุขมาได้ 15 ปี แล้วก็ถึงคราวเคราะห์ร้ายของเมืองไทย ด้วยพระเจ้าหงสาวดีบุเรงนองมีอานุภาพเปนพระเจ้าราชาธิราชขึ้น เริ่มมาตีเมืองไทยเมื่อ พ.ส. 2106 ครั้งหนึ่ง แล้วมาตีเมื่อ พ.ส. 2111 อีกครั้งหนึ่ง มีชัยชนะ เอาสมเด็ดพระมหาจักรพัดิกับสมเด็ดมหินทราธิราชออกจากราชสมบัติ แล้วตั้งไห้พระมหาธัมราชา พระบิดาสมเด็ด

47