หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/387

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
372

หมวดลักสนะกบดสึกบทหนึ่ง ตั้งเมื่อ นะ วันพรึหัสบดี เดือน 3 แรม 11 ค่ำ ปีขาล จุลสักราช 954 (พ.ส. 2136) เปนปีที่ 4 ไนรัชกาลสมเด็ดพระนเรสวร พายหลังสมเด็ดพระนเรสวรซงชนช้างชนะพระมหาอุปราชาเมืองหงสาวดีได้ปีหนึ่ง ไนพระราชกริสดีกานั้น เมื่อตั้งต้นบอกสุภมาสวันคืนและอ้างพระราชโองการสมเด็ดพระเอกาทสรถแล้ว กล่าวความว่า ข้าราชการฝ่ายทหานพลเมืองซึ่งเกนท์เข้ากะบวนทัพไป "รบพุ่งด้วยสมเด็ดบรมบาทบงกชลักสน์อรรคปุริโสดมบรมหน่อนราเจ้าฟ้านเรสวรเชตถาธิบดีมีชัยชำนะแก่มหาอุปราชหน่อพระเจ้าชัยทสทิสเมืองหงสาวดี (ทั้ง) ฝ่ายทหานพลเมืองล้มตายไนนรงคสงครามเปนอันมาก และรอดชีวิตมาได้ก็เปนอันมากนั้น ซงพระกรุนาพระราชทานพูนบำเหน็ด" ไห้ยกหนี้หลวงพระราชทานแก่ผู้หยู่ และพระราชทานแก่บุตรพรรยาผู้ตายด้วยทั้งหมด พระราชกริสดีกานี้เห็นได้ว่า ยกหนี้พระราชทานชาวเมืองเหนือ จึงไช้พระนามสมเด็ดพระเอกาทสรถ ถ้ายกหนี้พระราชทานทั่วไปหมดทั้งชาวเมืองเหนือและเมืองไต้ จำต้องเปนพระราชกริสดีกาของสมเด็ดพระนเรสวรมหาราช

การปกครองเมืองไทยที่เคยแยกเปนเมืองเหนือเมืองไต้ต่างอานาเขตกันก็เลิกมาแต่รัชกาลสมเด็ดพระนเรสวรฯ เพราะสมัยนั้น เมืองไทยตกหยู่ไนยุคมหาสงครามมาถึง 30 ปี ผู้คนพลเมืองล้มตายหายจากไปเสียมาก ทั้งต้องต้อนชาวเมืองเหนือเอาลงมาสมทบกับชาวเมืองไต้ต่อสู้ข้าสึกหยู่ที่พระนครสรีอยุธยาก็หลายปี จนคนทั้งสอง