หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
(๔)
คงจะขับเปนภาษาสันสกฤต ครั้นนานเข้า หลุดลุ่ยไปทีละน้อย ด้วยเราไม่รู้ภาษา จึงเหลืออยู่แต่เหยอว เย่อว จึงไม่รู้ว่า ภาษาอะไร ยังเห่ที่มีตำราอิกอย่าง ๑ ซึ่งเรียกว่า "สวะเห่" นั้น ถ้อยคำก็แปลก ขึ้นว่า "เห่แลเรือ" พลพายรับว่า "เห่ โห เห่ โห" เมื่อจะจบต้นบท ชักว่า "ไชยแก้วพ่อเอย" พลพายรับว่า "โอว โอว" นี้ ดูท่าเดิมก็ว่า[วซ 1] จะเปนภาษาสันสกฤตอิก แต่มูลเหตุจะมาอย่างไรข้าพเจ้าหาทราบไม่ ถ้อยคำที่เข้าใจได้เจือไปด้วยคำเริงทัพ คงจะได้ใช้เห่กระบวนเรือหลวงมาแต่ก่อน แต่บทเห่เรือที่เราชอบร้องกันเล่น เช่น ชมเรือกระบวนเสด็จ แลชมปลา เปนต้น ที่แต่งครั้งกรุงเก่าก็ดี ฤๅบทเห่แต่งในชั้นกรุงรัตนโกสินทร เช่น เห่ชมกับเข้าของกินนั้นก็ดี มิใช่บทเห่ในการหลวง รู้ตำนานเปนแน่ (ดังจะกล่าวต่อไปข้างน่า) ว่า เมื่อแต่งขึ้น เปนแต่สำหรับเห่เล่นโดยลำพัง พึ่งเอาบทเห่
- ↑ ประชุมกาพย์เห่เรือ (2460, น. (4)) ว่า "น่า"