หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
(๗)
ทีนี้ จะว่าถึงตำนานบทเห่เรือต่อไป บทเห่เรือที่พิมพ์ในสมุดเล่มนี้มีตำนานได้ทราบมาดังนี้
๑ บทเห่เรือของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ มี ๒ เรื่อง เรื่องที่ ๑ ชมพยุหยาตราทางชลมารค ขึ้นต้นแต่ "พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย" ต่อชมกระบวนเรือ ว่าด้วยชมปลา ชมไม้ ชมนก เปนนิราศ บทเห่เรื่องนี้เห็นได้ในสำนวนว่า เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ทรงนิพนธ์สำหรับเห่เรือพระที่นั่งของท่านเองเวลาตามเสด็จขึ้นพระบาท ออกจากกรุงเก่าเวลาเช้า พอเย็นก็ถึงท่าเจ้าสนุก
บทเห่เรือของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์เรื่องที่ ๒ นั้นเปนคำสังวาศ เอาเรื่องพระยาครุธลักนางกากีมานำบท ขึ้นต้นว่า "กางกรโอบอุ้มแก้ว[วซ 1] เจ้างามแพร้วสบสรรพางค์" แล้วว่าต่อไปเปนกระบวนสังวาศจนจบ ถ้าสังเกตจะเห็นได้ในสำนวนว่า เอาเรื่องจริงอันเปนความขำลับลี้ในพระหฤไทยของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ออกมาว่าตลอดทั้งเรื่อง
- ↑ แบบสอนอ่านฯ (2451, น. 8), ประชุมกาพย์เห่เรือ (2460, น. 9), ประชุมกาพย์เห่เรือ (2464, น. 11), ประชุมกาพย์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ (2468, น. 14), เจ้าฟ้าธรรมธิเบศฯ (2505, น. 37), และ กาพย์เห่เรือ (2513, น. 11) ว่า "กางกรอุ้มโอบแก้ว"