พระยาประสิทธิ์ศัลการ[1] เมื่อยังเป็นนายร้อยโท สะอาด ผู้ช่วย
ราชการทาหรราชทูตสยามในกรุงปารีส ได้คัดสำเนาหนังสือนี้จาก
หอสมุดของทหารเรือกรุงปารีสในคฤศตศักราช ๑๘๘๔ ตรงกับ
รัตนโกสินทรศก ๑๐๓ (พ.ศ. ๒๔๒๗ จ.ศ. ๑๒๔๖)
๑) สำเนาหนังสือสัญญาสยามกับฝรั่งเศส ทำที่เมืองลพบุรี
ในวันพุธ เดือนอ้าย ขึ้นแปดค่ำ พุทธศักราช ๒๒๓๑ ปีเถาะ นพศก
๒) สำเนาหนังสือออกพระวิสูตร์สุนทร ราชทูต ถึงท่านมูสู-
สิงแฬร เสนาบดี ลงวันพุธ เดือนแปด แรมสองค่ำ เถาะ นพศก
ศักราช ๒๒๓๑
๓) สำเนาหนังสือออกพระวิสูตร์สุนทร ถึงมูสูลายิ แลหนัง
สือนี้เขียนที่เมืองดาบในวันพุธ เดือนแปด แรมสองค่ำ ปีเถาะ นพศก
ศักราช ๒๒๓๑
สำเนา ออกญาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีศรีศุบราชพิริยพาหุ ผู้ว่าราชการ ณ ที่โกษาธิบดี แลออกพระศรีพิพัทรัตนราชโกษา ฝ่ายสมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่ แลมูสูลาลูเบ แลมูสูสุปเรศ อิงวิยาโดรเอกโตรวิยาริ ฝ่ายสมเด็จพระมหากษัตราธิราชเจ้ากรุงฝรั่งษผู้ใหญ่ ทำหนังสือสัญญาแก่กันด้วยกิจของกุมบันหญีฝรั่งเษด ในนี้
๑. ข้อหนึ่ง สมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่พระราชทานแก่กุมบันหญีฝรั่งเษดที่แห่งหนึ่งใกล้ตึกซึ่งอยู่ทุกวันนี้ ฝ่าย ๑ ก่อตึกอยู่สำหรับซื้อขาย
๒ ข้อหนึ่ง สมเด็จพระมหากระษัตราธิราชเจ้ากรุงศรีอยุธยาผู้ใหญ่พระราชทานให้กุมบันหญีซื้อขาย ณ จังหวักรุงศรีอยุธยา แลห้ามจำกอบขนอรแลริดชาทั้งปวงในนี้ ประการหนึ่ง ถ้าแลกุมบันหญีเอาสินค้าบรรทุกในกปั่นของกุมบันหญีเองก็ดี แลในกปั่นซึ่งเช่าระวางเข้ามาก็ดี ก็ให้ซื้อขายด้วยผู้ใด ๆ ตามภาษีของกุมบันหญี จะแนะนำให้ อย่าให้ผู้ใดห้ามปรามแลเอาข้อประการใดมาขัดขวาง ประการหนึ่ง ถ้าแลลูกค้าชาติใด ๆ เอาสินค้าเข้ามา แลกุมบันหญีจะต้องการ ก็ให้ซื้อขายตามใจเถิด แต่ว่าถ้าแลชาวคลังจะต้องการซื้อสินค้านั้นสำหรับราชการ ซึ่งลูกค้าทั้งปวงนอกกุมบันหญี
- ↑ ต่อมา ได้เลื่อนยศบรรดาศักดิ์เป็น พลตรี พระยาสิงหเสนี (สะอาด สิงหเสนี)
