หน้า:ประชุมจารึก (ภาค ๑) - ๒๔๗๗.pdf/3

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
คำนำ

พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ได้ทรงนำความจำนงของคุณหญิงมุขมนตรีที่จำด้หนังสือพิมพ์แจกในงานศพเจ้าพระยามุขมนตรีมาแจ้งแก่ข้าพเจ้า และได้ทรงปรึกษาว่า จะพิมพ์เรื่องอะไรดี ผลของการปรึกษา ได้มีความเห็นสอดคล้องต้องกันว่า ควรพิมพ์จารึกกรุงสุโขทัยอีกครั้งหนึ่ง

ที่ว่า "อีกครั้งหนึ่ง" นั้น ก็เพราะศิลาจารึกกรุงสุโขทัยนี้ เจ้าพระยามุขมนตรีได้เคยพิมพ์แจกมาครั้งหนึ่งแล้วในงานทำบุญฉลองอายุครบ ๔ รอบของท่านเมื่อปีชวด พ.ศ. ๒๔๖๗ ครั้งท่านยังรับราชการในตำแหน่งอุปราชมณฑลภาคอิสาณ และท่านได้เคยแสดงความจำนงไว้ว่า ถ้าท่านวายชนม์ งานศพของท่านจะต้องแจกหนังสือเรื่องศิลาจารึก คือ ที่ยังไม่ได้พิมพ์อีกเท่าใด จะต้องพิมพ์ให้หมด

การพิมพ์เรื่องศิลาจารึกที่เจ้าพระยามุขมนตรีได้รับพิมพ์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๗ นั้น ได้พิมพ์รูปถ่ายคำจารึกทั้งหมด แล้วพิมพ์คำจารึกเป็นตัวอักษรไทยอย่างใหม่ แต่เรียงตัวตามแบบจารึกเดิม แล้วจึงพิมพ์คำแปลเป็นภาษาฝรั่งเศส เพื่อประโยชน์แก่นักโบราณคดีต่างประเทศ ดังนี้ ผู้รับพิมพ์จะต้องเป็นผู้มีทุนและมีศรัทธามาก จึงจะทำได้ เพราะการพิมพ์โดยวิธีนี้เป็นการแพง ต่อจากเจ้าพระยามุขมนตรีลงมา มีผู้รับพิมพ์อีกรายหนึ่ง คือ สมเด็จกรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ ได้ทรงรับพิมพ์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๒ หลักศิลาจารึกทั้งหมดที่ได้ตรวจพบแล้วในประเทศเรามีอยู่ถึง ๒๑๐ หลัก เจ้าพระยามุขมนตรีได้พิมพ์แล้ว ๑๕ หลัก สมเด็จกรมพระสวัสดิฯ ได้ทรงพิมพ์ต่ออีก ๑๔ หลัก เป็นอันว่า ยังมีเหลืออีกถึง ๑๘๑ หลัก การที่เจ้าพระยามุขมนตรีรับจะพิมพ์ทั้งหมดในงานศพของท่านนั้น ต้อง