หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑๗) - ๒๔๖๓.pdf/96

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๙๐

หวยเล่นเบี้ยเสียทรัพย์มาก ก็โทษตัวเองว่าเพราะคิดไม่ถูกฤๅเคราะห์ไม่ดี ที่จะโทษหวยแลบ่อนเบี้ยนั้นหามีไม่ ส่วนคุณของหวยแลบ่อนเบี้ยเห็นมีอยู่เท่านี้ แต่ส่วนโทษนั้นมีเปนเอนกปริยาย ว่าโดยย่อก็คือ เปนเหตุที่ทำให้ไพร่บ้านพลเมืองยากจน ไม่มีกำลังที่จะประกอบการให้ตนเองแลบ้านเมืองมีความเจริญประการ ๑ เปนเหตุให้ไพร่บ้านพลเมืองเกิดนิไสยเปนคนพาลสันดานชั่วประการ ๑ แต่ถ้าจะพิจารณาต่อไปว่า หวยกับบ่อนเบี้ยให้โทษผิดกันอย่างไร เห็นว่า บ่อนเบี้ยให้โทษแก่คนชั้นต่ำเปนพื้น เพราะการเล่นเบี้ยต้องไปเล่นถึงบ่อน จึงมักไปเล่นแต่คนชั้นต่ำ คนชั้นสูงที่ไปเล่นเบี้ยถึงบ่อนโดยตรงฤๅลักเล่นเบี้ยตามบ้านเรือนมีไม่มากมายเท่าใดนัก ส่วนหวยนั้นให้โทษแก่คนชั้นสูงมากกว่าคนชั้นต่ำ เพราะอาจจะเล่นได้ในที่ลับ ไม่ต้องออกหน้าไปแทงถึงโรงหวย ผู้ดีจึงชอบเล่น กระบวนทางได้เสียก็ผิดกัน เล่นเบี้ยนั้น มีทุนไปเท่าใดก็มักเล่นหมดพกในเวลาเดียว แต่เล่นหวย ชักทุนทีละน้อยค่อยเล่นค่อยเปลืองไป ถ้าจะอุประมา คนเล่นเบี้ยเหมือนเปนอหิวาตะกะโรค คนเล่นหวยเหมือนเปนวรรณโรค ใครลงได้เปนแล้วก็มักตายผิดกันแต่อย่างหนึ่ง ตายเร็ว อิกอย่างหนึ่ง ตายช้า ที่นักเลงเล่นเบี้ยฤๅเล่นหวยคนใดจะเล่นรวยจนถึงตั้งตัวได้เพราะการเล่นเบี้ยเล่นหวยนั้นยังไม่ปรากฎตัวเลย กล่าวกันว่า พระภาษี เล็ก ตั้งตัวได้จนถึงได้สร้างวัดด้วยเล่นเบี้ยมีอยู่คน ๑ แต่ก็มิใช่รวยเพราะแทงถั่วโปฤๅแทงหวย ที่ตั้งตัวได้เพราะรับผูกอากรบ่อนเบี้ยแลทำภาษี