หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑) - ๒๔๕๗.pdf/175

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ยังไม่ได้พิสูจน์อักษร
๑๕๔
เรื่องเมืองศุโขไทย

ทั่วหน้า ประชาราษฎรเปนศุขสโมสรประชุมในเมืองนั้น ฝูงราษฎรมิได้เปนทาษทาษาหามิได้ เปนไทยพลเรือนทั้งสิ้นเปนศุขทั้งเมือง เหตุดังนั้นนามเมืองจึงปรากฎว่าเมืองศุโขไทย (คือไทยเปนศุข) กับหมู่ปรปักษปัจจามิตรก็ไม่คิดประทุษร้าย เกรงพระเดชานุภาพ ด้วยพระเกียรติยศเปนที่สรรเสริญทั่วประเทศ ครั้งนั้นมีพระโองการ สั่งให้มุขอำมาตย์สร้างพระราชคฤหเหมปราสาทนพสูรย์ (คือเก้ายอด) แลพระราชมณเฑียรสถานพระพิมานจัตุรมุข แล้วไปด้วยศิลาแลอิฐปูนให้เปนที่แก่นสารถาวร ประกอบขจิตรด้วยสรรพรัตนาเนกโสภาคย์พิจิตรเสร็จสมพระราชประสงค์ พระองค์นำบาตรเต็มไปด้วยมธุปายาศประเคนพระสงฆเถรานุเถรในพระมหาปราสาท พระสงฆ์ทำภัตรกิจเสร็จแล้ว ทรงอภิเศกสมณพราหมณาจารย์ตปศียติ สงฆ์ทั้งหลายเผดียงให้มาเล่าเรียนพระไตรปิฎกธรรม แลศึกษาซึ่งศิลปสาตรวิชาการต่าง ๆ ในบริเวณมหาปราสาทนั้น แลพระองค์ทรงทราบวิธีวันอัฐมี บุรณมีอามาวสีเพ็ญดับแลเดือนอาสาธสำหรับเข้าพรรษาแลอธิกมาศอธิกวารซึ่งจะมีมา แลปีเปนปรกติก็ดี พระองค์ทรงพระอนุสรคำนึ่งถึงฤดูกาลที่ไม่ถูกต้องตามลัทธิพระพุทธสาสนา จึงทรงทำตำราทวา ทศมาศเปนเดิม ไม่มีนักปราชญ์ประเทศใดจะเสมอพระองค์ได้ ครั้งหนึ่งมีรับสั่งให้ราชบุรุษย์ไปอาราธนาพระเจดีย์ แลพระมหาเจดีย์มาประดิษฐานในเมือง แล้วโปรดให้สร้างพระมหาธาตุรูปปรางใหญ่องค์หนึ่ง แล้วสร้างพระอารามในที่พระมหาธาตุนั้น พร้อมด้วยอุโบสถวิหารการเปรียญเสนาศนพระสงฆ์บริบูรณ์ แล้วหล่อพระพุทธปฏิมากร