หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๓๔) - ๒๔๖๙.pdf/18

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๒

ข้าพเจ้าได้พบข้อความตอนหนึ่งในหนังสือจดหมายเหตุของมองสิเออร์เซเบอเรซึ่งยังมิได้พิมพ์ออกเปนเล่ม ข้อความนั้นได้กล่าวถึงความสามารถในทางการของพระวิสุทสุนทร มองสิเออร์เซเบอเรผู้นี้ได้เปนทูตฝรั่งเศสในครั้งที่ ๒ เดิรทางมาเมืองไทยพร้อมกันกับพระวิสุทสุนทรกลับ มีข้อความว่า "บาดหลวงตาชาร์ตเคยพูดกับข้าพเจ้าว่า เขาไม่เคยหวังใจเลยที่พระวิสุทสุนทรจะมีใจคอยช่วยเหลืออุดหนุนชาวฝรั่งเศสที่อยู่ในเมืองไทยนี้จริง ๆ เพราะว่า พระวิสุทสุนทรเปนผู้ถือพระพุทธสาสนาอย่างเคร่งครัด บาดหลวงตาชาร์ตคิดว่า เมื่อพระวิสุทสุนทรกลับมาถึงเมืองไทยแล้ว คงจะประพฤติตนกับชาวฝรั่งเศสคล้อยไปตามทางราชการ คือ ถ้าทางราชการชอบชาวฝรั่งเศสอยู่แล้ว พระวิสุทสุนทรก็จะพลอยผสมชอบแลคอยช่วยเหลือด้วย แต่ถ้าทางราชการไม่ชอบชาวฝรั่งเศส พระวิสุทสุนทรก็จะเฉยเสียไม่ช่วยเหลือ แลแสดงตนว่า ไม่ชอบด้วย" ตามถ้อยคำของบาดหลวงตาชาร์ตที่กล่าวมานี้ พระวิสุทสุนทรมีนิสสัยอย่างไร เราก็พอจะหยั่งเห็นได้

ออกพระวิสุทสุนทร เมื่อกลับจากประเทศฝรั่งเศสแล้ว ได้เปนคนมีชื่อเสียงมาก ได้รับราชการอยู่จนถึง พ.ศ. ๒๒๓๑ ซึ่งสิ้นแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แลเกิดการจลาจลขึ้น พระเพทราชาได้ราชสมบัติ ราว ๆ ต้นแผ่นดินพระเพทราชา ออกพระวิสุทสุนทรได้เลื่อนยศขึ้นเปนพระยาโกษาธิบดีว่าที่พระคลัง ต่อมาภายหลัง ได้เลื่อนขึ้นเปนเจ้าพระยาศรีธรรมราช เดชชาติอำมาตยานุชิต พิพิธรัตนราชโกษาธิบดี อภัยพิริยบรากรมพาหุ