หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๕๓) - ๒๔๗๓.pdf/107

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๙๙

 เรื่องพงษาวดารของเจ้าพระยาสงขลา บุญสังข์ หมดฉบับที่ได้มาเพียงเท่านี้ ความที่ยังขาดก็เห็นจะไม่เท่าใด ด้วยปรากฎข้างต้นว่า หนังสือพงษาวดารตอนนี้ว่า แต่งเมื่อเดือน ๑๑ ขึ้น ๕ ค่ำ ปีมเมีย จุลศักราช ๑๒๒๑ เนื้อเรื่องในฉบับมาหมดเพียงพระยาสงขลา บุญสังข์ เข้ามากรุงเทพฯ เข้าเฝ้าเมื่อวันเดือน ๗ ขึ้น ๖ ค่ำ ในปีมแมนั้น ก่อนเวลาแต่งเพียง ๔ เดือน น่าเเข้าใจว่า ทรงพระกรุณาโปรดให้เลื่อนยศขึ้นเปนเจ้าพระยาในคราวที่เข้ามาเฝ้านี้ ครั้นกลับออกไปถึงเมือง ฉลองตราแล้ว จึงให้แต่พงษาวดารเมืองสงขลาตอนหลังเนื่องไปในการฉลองตรา พงษาวดารตอนนี้จึงเปนทำนองประวัติของเจ้าพระยาสงขลา บุญสังข์ ๚

จดหมายเหตุอาลักษณมีประกาศตั้งเจ้าพระยาสงขลา บุญสังข์ แต่ในจดหมายเหตุลงเปนปีวอก มีความตามประกาศ ดังนี้

มีพระบรมราชโองการดำรัสว่า เมืองสงขลาได้ว่าเมืองแขกมลายูประเทศราชขึ้นหลายเมือง ตั้งอยู่สุดเขตรแดนหัวเมืองที่ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา ฝ่ายปากใต้ต่อแดนเมืองแขกมลายูหลายทิศหลายทาง เมื่อครั้งแผ่นดินสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์ล่วงมาแล้ว ได้ทรงพระมหากรุณาชุบเลี้ยงตั้งพระยาผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลาเปนแหน่งเจ้าพระยาถือศักดินา ๑๐,๐๐๐ ในครั้งที่ ๑ เปนอย่างมาแล้ว บัดนี้ เมืองสงขลาก็รุ่งเรืองจำเริญเปนที่ไปมาค้าขายของลูกค้าต่างประเทศ แลลูกค้าในเมืองก็ตั้งตัวทำมาหากินค้าขาย