หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๕๓) - ๒๔๗๓.pdf/128

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๒๐

เปนจดหมายของเจ้าพระยามหาศิริธรรมฯ บุตรคนใหญ่ของเจ้าพระยานครฯ เวลานั้น เข้ามารับราชการอยู่ในกรุงฯ เปนที่นายศัลวิไชย หุ้มแพรมหาดเล็ก เสียดายนักที่ได้จดหมายฉบับนี้มาแต่ตอนกลาง ตอนต้นแลตอนท้ายขาดหายไปเสีย แต่ถึงกระนั้น เห็นควรจะพิมพ์รักษาไว้ไม่ให้สูญ ด้วยนับว่า เปนหนังสือสำคัญในทางที่จะให้ความรู้โบราณคดีแก่ผู้ซึ้งจะได้อ่านในปัจจุบันนี้ จึงได้พิมพ์ไว้ท้ายพงษาวดารเมืองนครศรีธรรมราชฉบับนี้ด้วย ๚

 เรื่องราวอันเปนมูลเหตุแห่งจดหมายนี้นั้น คือ เมื่อแรก ตั้งกรุงรัตนโกสินทร เมืองสงขลายังเปนเมืองขึ้นอยู่กับเมืองนครศรีธรรมราช มาจนปีจอ จุลศักราช ๑๑๕๒ แขกเมืองตานีเปนขบถขึ้น เวลานั้น เจ้าพระยานคร พัฒน์ ผู้เปนต้นสกุล ณนคร สำเร็จราชการเมืองนครศรีธรรมราช เจ้าพระยาสงขลา บุนฮุย ผู้เปนต้นสกุล ณสงขลา เปนพระยาสงขลา เมืองสงขลามีความชอบในการปราบปรามแขกขบถ เมื่อสำเร็จการปราบปรามแล้ว ทรงพระราชดำริห์ว่า เมืองนครตรวจตรากำกับราชการหัวเมืองแขกไม่ได้ทั่วถึง จึงโปรดให้ยกเมืองสงขลาเปนหัวเมืองใหญ่ขึ้นกรุงเทพฯ เลื่อนยศพระยาสงขลา บุนฮุย ขึ้นเปนเจ้าพระยา แต่นั้น พระยานครฯ กับพระยาสงขลาก็ไม่ชอบกันลงมาทั่วทุกชั้นบุรุษ เพราะเมืองทั้งสองพรมแดนติดต่อกัน แต่ก่อน เมืองนครฯ เคยมีอำนาจแต่เมืองเดียว ฝ่ายข้างเมืองสงขลาทำเล ท้องที่เหมาะแก่การค้าขายทางทเล ด้วยอยู่ปากน้ำ สินค้าเมืองพัทลุง