หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๕๓) - ๒๔๗๖.pdf/123

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๑๙
จดหมายบอกข่าวถึงเจ้าพระยานครฯ

อธิบาย

 จดหมายฉบับนี้เปนจดหมายมีบอกข่าวราชการในกรุงเทพฯ ถึงเจ้าพระยานคร น้อย แต่ยังเปนพระยานครฯ อยู่เมื่อในรัชกาลที่ ๒ สมเด็จพระน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนพลบุรีราเมศวร์ ได้มาจากเมืองนครศรีธรรมราช ประทานไว้ในหอพระสมุดวชิรญาณเมื่อปีมโรง พ.ศ. ๒๔๕๙ ตัวจดหมายเปนสมุดดำ เขียนด้วยเส้นดินสอ สังเกตผีมือ เห็นว่า เขียนเมื่อในรัชกาลที่ ๒ จึงเข้าใจว่า จะเปนตัวต้นจดหมาย ด้วยในครั้งนั้น จดหมายไปมาถึงกันใช้ทั้งกระดาษเพลาแลสมุดดำ ถ้าเปนจดหมายไปรเวต มักจะเขียนสมุดดำ ด้วยเขียนง่ายไม่ต้องร่าง มีตัวอย่างดังเช่นจดหมายหลวงอุดมสมบัติมีถึงสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติเมื่อยังเปนพระยาศรีพิพัฒน์ เปนแม่ทัพลงไปเมืองสงขลา ซึ่งได้พิมพ์แล้วนั้น ต้นหนังสือก็เขียนในสมุดดำทั้งนั้น ๚

 จดหมายฉบับนี้ ลักษณ์ที่ใช้ตัวอักษรแลถ้อยคำ เปนชาวนครเขียน ตัวเขียนคงเปนชาวนครซึ่งเข้ามารับราชการอยู่ในกรุงเทพฯ แต่มิใช่คนชั้นเลว เพราะเปนผู้ที่เข้าเฝ้าแหนได้ใกล้พระองค์ อาจจะได้ยินกระแสรับสั่ง ทั่งในเวลาเสด็จประพาศ แลเวลาเสด็จออกว่าราชการในท้องพระโรง ดังปรากฎอยู่ในจดหมาย ถ้าสันนิฐานตามตัวคนซึ่งเคยได้ยินชื่อเสียง ข้าพเจ้าเข้าใจว่า น่าจะ