เมืองถึงเตาเผาอิฐที่บ่อพลับ เรือพระที่นั่งถึงน่าบางขุนทองและเกาะยอ ทรงพระกล้องส่องทอดพระเนตรไป เห็นริมป่าน่า ป่าขาด ป่าร่อ ตรัสถามพระสุนทรนุรักษ์ ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา ตามกล้องส่องถึง พระสุนทรนุรักษ์ ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา กราบทูลถวายตามรับสั่งถาม แล้วตรัสถามว่า บ้านช่องแน่นหนา เกาะยอลอยอยู่กลางแม่น้ำสนุกสนาน ตรัสว่า ทเลสาบเลี้ยวป่านี้ก็จะถึง พระยาพัทลุงบอกว่า ทางสองคืนขี้ปด[1] พอฝนตกลงที่เกาะยอ เสด็จกลับมาประทับที่ตะพานน่าจวน เจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลาคอยท่ารับเสด็จอยู่ เสด็จขึ้นจากเรือพระที่นั่งกับพระเจ้าหน่อ ๖ องค์ พวกชาวพนักงานที่ท่ารับเสด็จก็ตีกลองทองเหลืองเครื่องประโคมแตรซอขลุ่ย ตำรวจซ้ายขวาถือหวายนำ พวกทหารสิป่ายชายหญิงแบกปืนปลายหอกพร้อมเพรียง ถึงน่าประตูพุทธรักษา ตรัสถามว่า นี่ฤๅบ้านพระยาสงขลา แล้วเสด็จเข้ามาตามประตูมรคาพิทักษ์ เสด็จขึ้นไปทรงประทับอยู่บนป้อมพิทักษ์เขื่อนขันธ์ ตรัสถามว่า โรงเตาทำสิ่งไร เจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลากราบบังคมทูลว่า โรงกลวงสูบน้ำทองแดงหล่อโตก แล้วตรัสถามถึงโรงสุรา แลศาลากลาง คลองขวาง เจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลากราบบังคมทูลถวายตามตรัสถาม แล้วตรัสว่า กำแพงบ้านพระยาสงขลาถึงกำแพงเมืองข้างหลังฤๅไม่ เจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลากราบทูลว่า ไม่ถึง ตรัสถามว่า ตึกดินมี
- ↑ ที่พระยาพัทลุงกราบทูลฯ หมายเอาทเลสาบในตอนทเปนแขวงเมืองพัทลุง
