ครั้นณวัน ๘ ค่ำ นายทหารจึงให้พวกสิป่ายมาบอกข้าพเจ้าว่าวัน ๘ ค่ำ จะตีเมืองบาหลีเหลง จะยิงปืนกระสุนปืนจะถูกเรือเข้า ให้นายเรือใช้ไปเสียให้พ้น ข้าพเจ้าบอกว่าต้นหนใหญ่กับจีนลูกเรือคนหนึ่งขึ้นไปซื้อผลกาแฟ ที่เมืองมองงุย ยังหากลับไม่ ข้าพเจ้าจะขอรอท่าอยู่ก่อน พวกสิป่ายก็กลับไป เพลาเย็นข้าพเจ้าเห็นกำปั่นใหญ่มาทอดสมอเรียงลำน่ากำปั่นอยู่ข้างเหนือ ข้างกำปั่นตรงน่าสนามเพลาะออกมาประมาณ ๕ เส้นเศษ ๒๐ ลำ แล้วเอาเรือบดปากกว้าง ๕ ศอก ๖ ศอกลงน้ำ เอาปืนใหญ่ใส่น่าเรือบดลำละบอก กระสุน จะโตเล็กประการใด ข้าพเจ้าแลดูแต่ไกลประมาณหาถูกไม่ แล้วเอาสมอเล็ก ๆ สายสมอเชือกน้ำมันไปทอดไว้ริมฝั่ง เอาหางเชือกมาผูกไว้กับกำปั่นทุกลำทั้ง ๒๐ ลำ กำปั่น ๒ เสาบ้าง ๓ เสาบ้าง มีปืนรายแคมชั้นเดียวจะเปนลำละกี่บอกข้าพเจ้าหาได้นับไม่ กำปั่นอิก ๒๐ ลำเศษ ทอดห่างออกไปประมาณ ๙ เส้น ๑๐ เส้น ข้าพเจ้าเห็นกำปั่นใหญ่ปืน ๒ ชั้นลำหนึ่ง กำปั่นไฟ ๒ ลำ กำปั่นใบ ๒๐ ลำ กำปั่นใหญ่ ๓ เสาปืน ๒ ชั้น มีคนในลำประมาณ ๓๐๐ เศษ กำปั่นไฟ ๒ ลำ ๆ หนึ่งคนประมาณ ๑๐๐ เศษ กำปั่นไฟ ๒ เสาบ้าง ๓ เสาบ้าง ๒๐ ลำ คนประมาณลำละ ๑๐๐ คนบ้าง ๑๒๐ คนบ้าง ๑๓๐ คนบ้าง เข้ากันเปนกำปั่น ๔๓ ลำ ครั้นเพลาเช้าโมงเศษ
