ขุนโชติโหรกำกับสอบกับคัมภีร์โหราสาตร เมื่อแปลแล้ว โปรดให้เชิญไปถวายสมเด็จพระสังฆราช (ศุข) วัดมหาธาตุ (สมเด็จ) พระพนรัตน (วัดพระเชตุพน) พระพุทธโฆษาจารย์ (เข้าใจว่า ชื่อ ศรี อยูวัดโมฬีโลกย์) ตรวจอิกชั้นหนึ่ง หนังสือจันทสุริยคติทีปนีเรื่องนี้ ข้าพเจ้าไม่มีเวลาพอที่จะอ่านตรวจโดยเลอียด เห็นในคำนมัสการเบื้องต้นว่า ผู้แต่งเปนพระเถระชื่อ อุตมังคลาจารย์ เปนศิษย์ของพระอุทุมพรมหาเถร พระมหาเถรที่ชื่อว่า อุทุมพร น่าจะมีหลายองค์ แต่องค์ ๑ ที่ปรากฎชื่อในหนังสือตำนานโยนก บริเฉทที่ ๑๗ น่า ๑๙๐ ว่า เปนชาวเมืองเมาะตมะ (จะเปนมอญหรือไทย เปนได้ทั้ง ๒ สถาน ด้วยครั้งนั้น ไทยเชื้อวงษ์พระเจ้าฟ้ารั่วยังเปนใหญ่อยู่ในประเทศนั้น) ได้ไปอุปสมบทแลศึกษาธรรมวินัยอยู่ในลังกาทวีป แล้วกลับมาเปนคณาจารย์อยู่ณะเมืองเมาตมะ ปรากฎเกียรติคุณแพร่หลาย เมื่อราวจุลศักราช ๗๒๐ ปี ในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีอู่ทอง มีพระภิกษุในสยามประเทศแลทางเมืองเชียงใหม่ไปศึกษาเปนสานุศิษย์มาก พวกพระสงฆ์ที่พาลัทธิลังกาวงษ์ไปตั้งในเมืองเชียงใหม่เมื่อครั้งพระยากือนาเปนมหาราชเปนพวกสานุศิษย์ของพระอุทุมพรมหาเถรองค์นั้น อาไศรยเหตุนี้ หนังสือจันทสุริยคติทีปนีเรื่องนี้อาจจะเปนหนังสือแต่งในอาณาจักรเชียงใหม่ในสมัยเดียวกับหนังสือเรื่องอื่น ๆ มีมงคลทีปนีเปนต้น ก็เปนต้นได้ แต่เสียดายอยู่ที่ต้นฉบับคำแปลหม่อมเจ้าปิยภักดีนารถได้ไว้ ข้างตอนปลายขาดไปเสีย มีไม่จบเรื่อง.
๓ โคลงธรรมสุภาสิต หม่อมเจ้าปิยภักดีนารถได้ต้นฉบับหลวงครั้งรัชกาลที่ ๑ ไว้ มีบานแพนกว่า ณวันอังคาร เดือน ๑๑ ขึ้น ๙ ค่ำ
