มหาเสวกโท พระยาธนรัตนบดี (เสงี่ยม สิงหลกะ) เป็นบุตรขุนสิงหฬสาคร (แดง สิงหลกะ) เกิดเมื่อวันที่ ๑๓ กันยายน พระพุทธศักราช ๒๔๑๙ ตรงกับวันพุธ เดือน ๑๐ แรม ๔ ค่ำ ปีชวด จุลศักราช ๑๒๓๘ (พ.ศ. ๒๔๑๙) เป็นปีที่ ๙ ในรัชชกาลที่ ๕ เมื่ออายุได้ ๑๓ ปี ได้เข้าศึกษาวิชชาหนังสือไทยณโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ จนมีอายุได้ ๑๖ ปี สอบไล่ได้แล้ว ออกจากโรงเรียน ถึงวันที่ ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๑๔๓๕ ถวายตัวเป็นมหาดเล็กวิเศษอยู่เวรศักดิ์ รับพระราชทานเงินเดือนตั้งแต่ ๘ บาทถึง ๖๐ บาท
วันที่ ๒๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๔๒ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นนายรองสนองราชบรรหาร ได้รับพระราชทานเงินเดือนตั้งแต่ ๗๐ บาทถึง ๘๐ บาท
ถึง พ.ศ. ๒๔๔๖ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นนายพิจิตสรรพการหุ้มแพร เงินเดือนตั้งแต่ ๑๐๐ บาทถึง ๑๖๐ บาท
ถึง พ.ศ. ๒๔๔๙ โปรดเกล้าฯ เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็นนายจ่ายงเวรศักดิ์ เพิ่มเงินเดือนขึ้นเป็นเดือนละ ๒๐๐ บาทจนถึง ๓๐๐ บาท
ถึง พ.ศ. ๒๔๕๔ ในรัชชกาลที่ ๖ โปรดเกล้าฯ เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็นพระดรุณรักษา มียศเป็นหัวหมื่นมหาดเล็ก เงินเดือนตั้งแต่ ๔๐๐ บาทถึง ๗๐๐ บาท
