หน้า:พระราชดำรัสฯ แก้ไขการปกครองแผ่นดิน - ๒๔๗๐.pdf/20

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

แก่กาลสมัยไปได้ทั่วทุกข้อ แต่ถึงดังนั่นก็ดี ถ้ากรมพระนครบสลยังจะรักษาราชการให้ยืนคงที่อยู่ตามแบบแผนเก่าใด้ การก็คงจะไม่รกเรี้ยวสระสมมากเหมือนเช่นเปนอยู่ในบัดนี้ แต่เพราะมีเหตุซึ่งจะทําให้เจ้าพนักงานไม่ทําการยืนอยู่ตามอย่างเก่าใด้ จึงได้ยิ่งเสียมากไป การซึ่งเปนข้อซึ่งสําหรับล่อให้เจ้าพนักงานเสียไปนั่น เมื่อว่าอย่างอ่อนๆว่าบ้านเมืองสมบูรณ์ขึ้น ทรัพย์สมบัติซึ่งจะจับจ่ายใช้สอยเปนประโยชน์เลี้ยงตัวของเจ้าพนักงาน ซึ่งจะใด้โดยที่กฎหมายอนุญาตเปนทางสุจริตไม่พอที่จะจ่ายใช่เพราะสิ่งของทั่งปวงมีราคาแพงขึ้นกว่าแต่ก่อน เมื่อว่าดังนี้จะมีข้อเถียงว่า เมื่อบ้านเมืองสมบูรณ์ขึ้นถ้อยความก็มีมากขึ้น ถ้ารีบว่าความแล้วไปโดยเร็วค่าธรรมเนียมนั่นก็จะย่อมมากอยู่เองดังนี้ ก็จะมีข้อแก้ใด้ ว่าติดเพราะกฎหมายจะไม่ให้แล้วเร็วใด้ ความมากกว่าเวลาที่จะทําใด้บ้าง เพราะอธิบดีแลคนใช้อ่อนแอไปไม่สมกับตําแหน่งบ้าง แต่เมื่อจะว่าที่จริงแท้แล้ว เหตุที่ยกมาเปนข้อขัดข้องข้างต้นนั้นก็เปนใด้บ้างจริง แต่ที่เปนข้อสําคัญนั้นเพราะเสนาบดีแลข้าราชการในกรมมหาดไทยกระลาโหมกรมท่ากรมนามีผลประโยชน์บริบูรณ์กว่าแต่ก่อนหมายเท่าหลายส่วน ด้วยอาไศรยทําการนอกตําแหน่งเดิม เช่นได้บังคับการภาษีอากรเปนต้นบ้าง ได้โดยตําแหน่งเดิมแต่อาไศรยการที่บ้านเมืองมีความเจริญขึ้น เช่นเก็บเงินค่านายย้าง ส่วนกรมเมืองนี้ใด้รับความเจริญของบ้านเมืองแต่ที่มีความมากขึ้น ก็เปนช่องอันเดียวของกรมเมืองที่จะตะเกียกตะกายหาผลประโยชน์แข่งกรมอื่นๆด้วยทางความนี้ ครั่นจะหาโดยตรงๆก็ไม่ใด้ทันอกทันใจ จึงต้องหา