หน้า:พระราชดำรัสฯ แก้ไขการปกครองแผ่นดิน - ๒๔๗๐.pdf/73

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๖๒

ปีจออัฐ จุลศักราช ๑๒๔๘ ควรที่จะให้มีพระราชกฤษฎีกา เปนกําหนดลําดับราชสันตติวงษ์ให้มั่นคงเปนแบบอย่างต่อไป จะได้ป้องกันเหตุการอันสําคัญยิ่งใหญ่อย่าให้มีขึ้นในภายหน้าได้

อนึ่งพระบรมราชานุภาพของพระเจ้าแผ่นดินกรุงสยามนี้ ไม่ได้มีปรากฎในกฎหมายอันหนึ่งอันใด ด้วยเหตุถือว่าเปนที่ล้นที่พ้น ไม่มีข้อใดสิ่งอันใดหรือผู้ใดจะเปนผู้บังคับขัดขวางได้ แต่เมื่อว่าตามความที่เปนจริงแล้ว พระเจ้าแผ่นดินจะทรงประพฤติการอันใด ก็ต้องเปนไปตามทางที่สมควรแลที่เปนยุติธรรม เพราะเหตุฉนั้นข้าพเจ้าไม่มีความรังเกียจอันใด ซึ่งจะมีกฎหมายกำหนดพระบรมราชานุภาพของพระเจ้าแผ่นดินเช่นประเทศทั้งปวงมีกําหนดต่าง ๆ กันนั้น เมื่อจะทํากฎหมายสำหรับแผ่นดินให้เปนหลักฐานทั่วถึง ก็ควรจะต้องว่าด้วยพระบรมราชานุภาพของพระเจ้าแผ่นดินให้เปนหลักฐานไว้ แต่การซึ่งควรจะกำหนดอย่างไรนั้น ข้าพเจ้าต้องขอชี้แจงความเห็นอันมิใช่ความเห็นที่เข้ากับตัวไว้ โดยย่อว่า พระเจ้าแผ่นดินต่างประเทศหมายเอาประเทศยุโรป ซึ่งปกครองบ้านเมืองมีกําหนดพระราชานุภาพต่าง ๆ กัน ด้วยอาไศรยเหตุการซึ่งเกิดขึ้นในบ้านเมืองโดยความไม่พอใจของราษฎร จึงได้มีขัอบังคับสกัดกั้นเปนชั้น ๆ ตามลําดับเหตุการณ์ซึ่งมีขึ้นในบ้านเมืองนั้น ๆ เหตุการทั้งปวงนั้นก็ยังไม่มีไม่เปนได้ทั่วถึงกัน เพราะฉนั้นแบบอย่างจึงยังไม่ลงเปนแบบเดียวกันทั่วไปได้ทุกประเทศ ส่วนที่กรุงสยามนี้ยังไม่มีเหตุการอันใดซึ่งเปนการจําเปนแล้ว จึ่งเปนขึ้นเหมือนประเทศอื่น ๆ ประเทศอื่น ๆ ราษฎรเปนผู้ขอให้ทำ เจ้าแผ่นดินจําใจทํา ในเมืองเรา