พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทวะวงษ์วโรประการ เสนาบดีว่าการต่างประเทศ นำความขัดข้องขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาว่า ทุกวันนี้ การค้าขายเจริญรุ่งเรืองขึ้นกว่าเก่าก่อนโดยการที่มีเกี่ยวข้องกับนานาประเทศแล้ว แลมีวิธีเข้าหุ้นส่วนกันเปนพวกเปนเหล่า แลเจ้าทรัพย์สินทดรองทุนให้คนที่มีแรงทำการค้าขายเปนอเนกบริยายมาแล้ว แลธรรมดาการค้าขายก็ย่อมมีเวลาวัฒนะแลหายนะตามกาลสมัยเหมือนการงานอื่น ๆ บางคนบางพวกที่เคราะห์ร้ายทำการค้าขายไปก็ขาดทุนโดยไม่ได้คิดฉ้อฉนผู้ใด เจ้าหนี้ผู้ที่ให้กู้ให้ยืมทรัพย์ไปเห็นใจจริงของลูกหนี้ว่าเคราะห์ร้ายแล้วก็กรุณาลดหย่อนผ่อนเอาส่วนทรัพย์คืนแต่น้อยพอควรแก่กฎหมายแลธรรมเนียมยุติธรรมที่เปนอยู่ทั่วไปในประเทศอื่น ๆ เปนอันมากแล้วก็มี แต่เจ้าหนี้บางคนมีใจโลภเหลือเกิน เห็นช่องที่กฎหมายเก่ามีอยู่ตามธรรมเนียมในโบราณกาล ก็คิดขัดขวางไม่ยอมลดหย่อนผ่อนผันแก่ลูกหนี้ จะขืนเอาตามความในกฎหมายเก่านั้น ทำให้เกิดคดีมีถ้อยความค้างโรงศาลอยู่เปนอันมาก ทั้งเปนที่เดือดร้อนแก่ลูกหนี้ผู้มีความยากไร้ยิ่งนัก ฉันใดจะเปนการดีที่เรียบร้อยต่อไปได้ ขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยไว้เปนแบบอย่างด้วย
จึ่งทรงพระราชดำริห์เห็นโดยทรงพระเมตตาพระกรุณาแก่อาณาประชาชนทั่วไปเพื่อให้ได้ทำมาหากินกันโดยสุจริตแลไม่ให้คิดฉ้อโกงซึ่งกันแลกันนั้นว่า ควรจะแก้ไขกฎหมายเก่าที่หนักแรงอยู่เหลือเกินนั้นให้เปนการยุติธรรมสมควรแก่การแลเวลา จึ่งมีพระบรมราชโองการให้ตราพระราชบัญญัตินี้ไว้สืบไปว่า
มาตรา ๑ บันดาข้อความทั้งปวงที่กล่าวไว้ในกฎหมาย อันประกอบกับความในลักษณกู้หนี้ถือสินหลายแห่ง สินล้นพ้นตัวแล้วให้ขายขาดค่าก็ดี ขายทอดตลาดก็ดี ดังมีอยู่ในสามมาตรา (น่า ๒๑๘ น่า ๒๑๙ เล่ม ๑ ลงพิมพ์ปีจอ ฉศ๗ก ๑๒๓๖) นั้น ให้ยกเลิกเสีย อย่าให้ใช้อีกต่อไป
มาตรา ๒ บุทคลหลายคนเข้าหุ้นเข้าส่วนกันมีชื่อเปนบริษัทอันหนึ่งซึ่งคิดทำการค้าขายอันได้เปิดเผยประกาศโฆษนาให้คนรู้ทั่วแล้วว่า มีกำหนดหุ้นส่วนราคาเท่านั้น วางเงินไว้เปนกลางเปนทุนทำการของบริษัทนั้น แลมีราคาหุ้นส่วนซื้อขานกันได้ต่อไปฉนี้ ผู้ถือหุ้นส่วนนั้นไม่ต้องใช้หนี้ของบริษัทเช่นนี้อีก นอกจากจำนวนเงินหุ้นส่วนที่ต้องวางไว้เปนทุนของบริษัทนั้น
มาตรา ๓ บริษัทเช่นกล่าวนี้ก็ดี ฤๅบุทคลผู้เปนลูกหนี้ก็ดี ถ้าสินล้นพ้นตัว ฤๅทำการไปไม่มีกำไรก็ดี จะร้องขอต่อศาลให้ตั้งเจ้าพนักงานไปตรวจจัดการเพื่อที่จะให้บริษัทฤๅบุทคลนั้นได้ล้มละลายชำระหนี้สินกันเสียให้เสร็จสิ้น แล้วก็ให้ผู้พิพากษาตระลาการมีอำนาจตั้งพนักงานไปตรวจตราจัดการเก็บทรัพย์สมบัติทั้งสิ้นของลูกหนี้แลบาญชีนั้นได้ เพื่อที่จะให้ศาลได้พิจารณาชำระหนี้นั้น
มาตรา ๔ ในเวลาที่พิจารณาความแลตรวจบาญชีนี้ ถ้าผู้พิพากษาตระลาการเห็นเปนมีเหตุที่สมควรจะต้องเรียกประกันตัวลูกหนี้
