หน้า:พงศาวดาร (หัตถเลขา) - ๒๔๕๕ (๑).pdf/8

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

ย่อข้างต้น เรื่องพระราชพงษาวดารสังเขปที่พิมพ์ไว้ข้างต้นฉบับ ๒ เล่มนั้น ตามฉบับที่มีในหอพระสมุดมีบานแพนกข้างต้นว่า "ศุภมัสดุ จุลศักราช ๑๒๐๒ ปีจอ โทศก ค่ำ พระบาทสมเด็จบรมนารถบรมบพิตรพระพุทธเจ้าอยู่หัวเสด็จออกณพระที่นั่งอำมรินทรวินิจฉัย มีพระราชโองการมานพระบัณฑูรสุรสิงหนาทดำรัสเหนือเกล้าเหนือกระหม่อมให้พระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าอรณพมาเผดียงกรมหมื่นนุชิตชิโนรสวัดพระเชตุพนให้เรียบเรียงพระราชพงษาวดารลำดับกระษัตริย์กรุงเก่าแต่โดยสังเขปทูลเกล้าฯ ถวาย" ดังนี้ เปนอันเข้าใจได้ว่า เปนหนังสือซึ่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้อาราธนากรมสมเด็จพระปรมานุชิตฯ ทรงเรียบเรียงขึ้นทีหลังเปนเรื่อง ๑ ต่างหาก หมอบรัดเลเห็นจะได้ฉบับมาพร้อมกับพระราชพงษาวดารความพิศดาร จึงพิมพ์ตอนสังเขปลงไว้ข้างน่า ส่วนพระราชพงษาวดารย่อต่อตอนสังเขปนั้นก็คงเปนเรื่อง ๑ ต่างหากเหมือนกัน บางทีกรมสมเด็จพระปรมานุชิตฯ จะได้ทรงเรียบเรียงขึ้นในคราวทรงเรียบเรียงพระราชพงษาวดารสังเขปนั้นก็จะเปนได้ ส่วนเนื้อความพิศดารฉบับพิมพ์ ๒ เล่ม ข้าพเจ้าได้สอบดูกับฉบับหลวงประเสริฐ ข้างตอนต้นทั้งความแลถ้อยคำตรงกับฉบับหลวงประเสริฐ เห็นได้ว่า ผู้แต่งหนังสือพระราชพงษาวดารฉบับพิศดารได้คัดพระราชพงษาวดารฉบับที่แต่งในแผ่นดินสมเด็จพระนารายน์มหาราชมาลงไว้ในฉบับพิศดารนี้หลายแห่ง แลเพิ่มเติมขยายความออกให้กว้างขวางตั้งแต่ตอนแผ่นดินสมเด็จพระไชยราชาลงมา มีที่ปลาดอยู่หน่อยที่ศักราชซึ่งลงไว้ในฉบับพิมพ์ ๒ เล่มตรงกับฉบับที่