หน้า:พงศาวดาร (หัตถเลขา) - ๒๔๕๕ (๑).djvu/9

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้ตรวจสอบแล้ว
คำนำ
ว่าด้วยตำนานหนังสือพระราชพงษาวดาร

หนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขานี้ เนื้อความบริบูรณ์กว่าฉบับอื่น ๆ ต้นฉบับที่หอพระสมุดวชิรญาณได้มาเปนฉบับหลวง มีพระราชหัดถเลขาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงแก้ไขไว้บ้าง พระราชทานพระบรมราชาธิบายไว้บ้างในที่หลายแห่ง กรรมการหอพระสมุดจึงเห็นควรเรียกว่า "พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา" เพื่อมิให้พ้องกับหนังสือพระราชพงษาวดารฉบับอื่น.

หนังสือพระราชพงษาวดารที่ปรากฏแก่คนทั้งหลายโดยมากมาแต่ก่อน คือ หนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับ ๒ เล่มสมุดฝรั่ง ที่หมอบรัดเลลงพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปีกุญ จุลศักราช ๑๒๒๕ แลโรงพิมพ์อื่น ๆ ได้พิมพ์ต่อมาอิกหลายครั้ง เข้าใจกันมาแต่ก่อนว่า หนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับ ๒ เล่มนั้น กรมสมเด็จพระปรมานุชิตฯ ทรงแต่งขึ้น (ด้วยอาไศรยเก็บข้อความจากหนังสือเรื่อง ๑ ซึ่งสมเด็จพระวันรัตนได้แต่งไว้เปนภาษามคธ เรียกชื่อหนังสือนั้นว่า มหายุทธการ ตอน ๑ จุลยุทธการ ตอน ๑) จึงเรียกหนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับพิมพ์ ๒ เล่มนั้นว่า พระราชพงษาวดาร ฉบับกรมสมเด็จพระปรมานุชิตฯ ผู้ศึกษาพงษาวดารได้อาไศรยแต่หนังสือฉบับ ๒ เล่มนั้นเปนตำราจนแทบเข้าใจกันทั่วไปว่า หนังสือพระราชพงษาวดารกรุงเก่ามีแต่ฉบับนั้นฉบับเดียว.

ความรู้เรื่องหนังสือพระราชพงษาวดารพึ่งมากว้างขวางออกไปเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้จัดหอพระสมุด