หน้า:พระราชลัญจกร - เสฐียรโกเกศศ - ๒๔๙๓.pdf/25

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๖

พะทำมะรง อีกประการหนึ่ง ในประกาศว่าด้วยพระราชทานสัญญาบัตร [ชุมนุมพระบรมราชาธิบายในรัชกาลที่ ๔] ว่า พระราชลัญจกรพระบรมมหาโองการทรงประทับนำหน้าพระราชลัญจกรโลโตน้อย พระบรมมหาโองการกับพระบรมราชโองการดูคล้ายกันมาก)

ในพระราชบัญญัติพระราชลัญจกร รัตนโกสินทรศก ๑๒๒ มาตรา ๔ และในพระราชบัญญัติพระราชลัญจกร รัตนโกสินทรศก ๑๓๐ มาตรา ๕ กำหนดไว้ว่า "พระราชลัญจกรพระบรมราชโองการองค์ใหญ่ประจำชาด สำหรับประทับสัญญาบัตรยศ และสัญญาบัตรตำแหน่ง และหนังสือพระราชทาน ที่ในหว่างกลางองค์เดียว องค์น้อยสำหรับประทับพระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องสรรพาวุธ และสำเนาหนังสือ และการที่ไม่สำคัญ" (พระราชลัญจกรพระบรมราชโองการองค์น้อย เวลานี้เห็นจะเลิกใช้ เพราะไม่ปรากฏว่ามีอยู่ที่กรมเลขาธิการคณะรัฐมนตรีหรือที่ในราชพิพิธภัณฑ์)

ในรัชกาลที่ ๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวตรัสสั่งให้สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงเขียนตราพระบรมราชโองการถวายเปลี่ยนใหม่เป็นรูปไข่เพื่อให้เข้ากับตราไอราพตอันมีอยู่แล้ว ทำด้วยโมรา ลายในย้อนกลับไปเอาอย่างตรามหาโองการอีก แต่มีเปลี่ยนบ้าง ยังใช้ประทับในสัญญาบัตร ในรัชกาลที่ ๘ พ.ศ. ๒๔๘๓ โปรดให้แก้พระราชลัญจกรพระบรมราชโองการให้เป็นรูปสี่เหลี่ยม