พระยารามราชเดช (ม.ร.ว.ปาล นพวงศ์ ณ อยุธยา) เกิดเมื่อวันที่ ๕ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๑๙ ตรงกับวันพุธ ขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือน ๕ ปีชวด จุลศักราช ๑๒๓๘ ที่บ้านตำบลบางลำภูบน อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร เป็นบุตรชายคนที่ ๕ ของหม่อมเจ้าถนอม นพวงศ์ ซึ่งเป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส (พระองค์เจ้านพวงศ์ วรองค์เอกอรรคมหามกุฎ ปรมุตราโชรส) ซึ่งเป็นพระราชโอรสองค์ที่ ๑ ในพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และหม่อมสาย มารดา
เมื่อเยาว์วัย พระยารามราชเดชได้รับการศึกษาและอบรมเป็นอย่างดี นอกจากการศึกษาอบรมจากครูบาอาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิเป็นการฉะเพาะตัวแล้ว เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้ง "โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ" ขึ้นในพระบรมมหาราชวัง เพื่อใช้เป็นโรงเรียนสำหรับฝึกหัดราชการทั่วไป และรับสมัครฉะเพาะผู้ที่เป็นเชื้อพระวงศ์และบุตรหลานข้าราชการนั้น พระยารามราชเดชก็ได้เข้าศึกษาเล่าเรียนในโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๔ ด้วย ได้ศึกษาวิชาภาษาไทยอยู่ที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ๓ ปี สอบไล่ได้ประกาศนียบัตรประโยค ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๗ และในปีเดียวกันนี้ ก็ได้ลาออกจากโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ
