หน้า:รับสั่ง - ดำรง - ๒๔๙๓.pdf/24

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๘

หลังคากระเบื้องจีนอยู่ข้างใน ได้รำลึกชาติถึงเมื่อเล็ก ๆ นึกได้ว่า พระบรมรูปสี่พระองค์ซึ่งกาไหล่ทองอันตั้งอยู่ที่หอพระเทพบิดรเดี๋ยวนี้ กาไหล่ที่นั่น ที่นั่นเป็นโรงหล่อประจำในพระบรมมหาราชวัง แต่จะใช้เพียงโรงจากหรือไปถึงเพียงโรงมุงกระเบื้องจีนด้วยก็จำไม่ได้ แต่คงไม่มีการหล่อเสมอ จะมีหล่อก็แต่สิ่งที่โปรด เวลาไม่มีหล่อ คงทิ้งว่าง คงเป็นเพราะเหตุนั้น จึงสร้างเป็นตึกฝรั่ง เป็นแน่ว่า ในรัชกาลที่ ๕ แต่เดิมเป็นเฉลียงรอบเสาเล็ก ๆ เขาว่า พระยาเพ็ชรพิชัยทำ พระยาเพ็ชรพิชัยคนนั้นจะชื่ออะไรไม่ทราบ คือคนที่ได้เป็นราชทูตไทยไปอยู่เมืองนอก และมีบอกเป็นคำฉันท์ในกล่อมช้างเผือกตัวใดตัวหนึ่ง จำได้ว่า

"หอคงคอเดียดู ตระหง่านเงื้อมยยงฉาย
เสาหานระยะราย รเรียบรอบเฉลียงยล
เป็นที่ประชุมใหญ่ ปฤกษาราชกิจยล
รับต่างประเทศชน ชุมนุมเลี้ยงภุชาหาร"

ทีหลัง ทำแก้เป็นหอพระสมุดวชิรญาณ แต่แก้ทำอะไรเพิ่มเติมเพียงห้องข้างในเท่านั้น มีตู้สองชั้น มีเล่าเต๊งอย่างฝรั่งประกอบขึ้นเป็นต้น ต่อมาภายหลัง ยกหอพระสมุดวชิรญาณออกมาจากในพระบรมมหาราชวัง เข้าใจว่า รื้อตู้เวลานั้น แล้วจ้างนายกรัซซี ช่างก่อสร้างชาวอิตาเลียนผู้มีชื่อเสียง ให้ก่อสร้างแก้ใหม่ แต่แก้ก็แก้ไม่ทั่ว ทำแต่เสาเฉลียงให้ใหญ่ขึ้นเป็นสี่มุข นอกนั้น ก่อเป็นผนัง ส่วนห้องข้างในนั้น คงอยู่ที่ว่า ในรัชกาลที่ ๕ ครั้นถึงรัชกาลที่ ๖ จำได้ว่า นายมันเฟรดีเป็นผู้ทำ แต่ไม่ได้แก้อะไรที่ตัวตึก เป็นแต่แต่งพื้นใหม่ ในการนั้น พระราชทานชื่อเป็น ศาลาสหทัยสมาคม แต่ก็ไม่เห็นใช้อะไรนอกจากขึ้นปีใหม่และเฉลิมพระชนมพรรษา จัดเป็นที่ประ