ยังมีเรื่องต้นเหตุลอยกระทง เล่าอย่างเป็นนิยายของชาวบ้านอยู่เรื่องหนึ่งว่า ครั้งดึกดำบรรพ์ กาเผือกสองผัวเมียทำรังอยู่บนต้นไม้ในป่าหิมพานต์ใกล้ฝั่งแม่น้ำ วันหนึ่ง กาผู้บินจากรังไปหากิน เผอิญหลงทางกลับรังไม่ได้ ก็บินกระเจิดกระเจิงสูญหายไป ฝ่ายนางกาซึ่งกำลังกกไข่อยู่ ๕ ฟองที่ในรัง คอยกาผัวไม่เห็นกลับมา ก็กระวนกระวายใจ จนอยู่มาวันหนึ่ง เกิดพายใหญ่พัดรังกากระจัดกระจาย ฟองไข่ก็ตกลงไปในแม่น้ำ ส่วนแม่กาก็พลัดไปทางหนึ่ง ครั้นลมสงบ กลับมารัง ไม่เห็นฟองไข่ ก็เสียใจเป็นที่สุด ร้องไห้รักฟองไข่จนขาดใจตาย แล้วไปเกิดใหม่บนพรหมโลกชื่อ ท้าวผกาพรหม ส่วนฟองไข่ทั้ง ๕ ฟองถูกลมพัดลอยไปในแม่น้ำ แต่ไม่จม แล้วถูกคลื่นซัดขว้างขึ้นไปบนตลิ่ง แต่ไม่แตกเป็นอันตราย และไม่ได้อยู่ในที่เดียวกัน ต่างฟองต่างอยู่กันคนละแห่ง ครั้นแล้ว ฟองไข่ทั้ง ๕ นี้มีผู้นำไปพิทักษ์รักษาไว้ กล่าวคือ ฟองที่ ๑ แม่ไก่เอาไป ฟองที่ ๒ แม่นาคเอาไป ฟองที่ ๓ แม่เต่าเอาไป ฟองที่ ๔ แม่โคเอาไป ฟองที่ ๕ แม่ราชสีห์เอาไป ครั้นฟองไข่ทั้ง ๕ ถึงกำหนดฟักแตกออก ก็ไม่เป็นลูกกา แต่ว่าเป็นมนุษย์ ครั้นเติบโตขึ้นแล้ว เห็นโทษในความเป็นฆราวาส และเห็นอานิสงส์แห่งบรรพชา จึงลา
