เพื่อแสดงความยินดีต้อนรับพระรามที่เสร็จศึกจากเมืองลงกาและกลับมากรุงอโยธยาในวันนั้น นี่เป็นเรื่องอธิบายขอไปที เมื่ออธิบายอย่างอื่นไม่ได้แล้ว เป็นจำพวกอธิบายอย่างปริศนาธรรม ในหนังสือ Hindu Feats and Feasts ของ A. C. Muderji กล่าวไว้ในตอนเทศกาลทีวลีหรือทีปมาลิกาว่า มีเรื่องที่เป็นต้นเหตุจุดประทีปไว้หลายเรื่อง แต่ว่า เหตุที่แท้จริงอาจเกี่ยวกับการบูชาผีปู่ย่าตายาย เป็นจำพวกทำพิธีศราทธ์อุทิศผลส่งไปให้ ดังนี้ เรื่องก็มาเจ้าเค้ากับการลอยกระทงในลางลักษณะ เหตุนี้ เรื่องลอยกระทงของเราเห็นจะเป็นคติที่มีมานานจนลืมเหตุเดิมที่ทำเสียแล้ว อาจเป็นเรื่องเซ่นบูชาในเทศกาลฤดูสารทเมื่อ "ผลหัวทีหรือเมื่อแรกได้" เพื่อขอบคุณผีสางเทวดาและเลี้ยงผีปู่ย่าตายายอย่างพิธีปล่อยตายายของเขมรในเทศกาลสารทซึ่งได้กล่าวไว้ข้างต้นแล้ว ตลอดจนให้ทานผีไม่มีญาติ เช่น พิธีส่งเปรตชิงเปรตของชาวปักษ์ใต้ พิธีงานบุญข้าวประดับดินสำหรับอุทิศแก่ปู่ย่าตายายในเดือน ๙ และงานบุญข้าวสากในกลางเดือน ๑๒ ของภาคอีสาน และพิธี "สารทกลางเดือน ๗ ของจีน (ชิ้ดง่วยปั่ว)⟨"⟩
