หน้า:สยามแพทย์ - ๒๔๖๗.pdf/10

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
สยามแพทยศาสตร์

เดือน ๘, ๙, ๑๐, ทั้ง ๓ เดือนนี้ว่าด้วยวาโยธาตุ ชื่อ "ชรัคคี" พิการ ให้ผอมเหลือง ให้เมื่อยขบทุกข้อทุกลำทั่วสรรพางค์กาย ให้แดกขึ้นแดกลง ให้ลั่นโครก ๆ ให้หาวเรอวิงเวียนหน้าตาหูหนัก มักให้ร้อนในอกในใจ ให้ระทดระทวย ย่อมให้หายใจสั้น ย่อมให้เหม็นปากแลให้หวานปาก มักให้โลหิตออกทางจมูกทางปาก กินอาหารให้รู้จักรศ คือ วาโยธาตุพิการ ให้แก้ด้วยยาชื่อฤทธิจร เอาดีปลี ๑ แฝกหอม ๑ เปราะหอม ๑ พริกไทย ๑ หัวแห้วหมู ๑ ว่านน้ำ ๑ ยาทั้งนี้เอาส่วนเท่ากัน รากกระเทียมเท่ายาทั้งหลาย ตำเปนผงละลายน้ำร้อนหรือน้ำผึ้งก็ได้ กินแก้วาโยธาตุพิการหายแล ฯ

เดือน ๑๑, ๑๒, ๑, ทั้ง ๓ เดือนนี้มักกินอาหารผิดสำแลง อาโปธาตุพิการ ดีพิการ มักให้ขึ้งโกรธ มักให้สดุ้งตกใจ ให้หวาด ฯ เสมหะพิการ กินอาหารไม่รู้จักรศ ฯ หนองพิการ มักให้ไอเปนโลหิต โลหิตพิการ มักให้เพ้อพก ให้ร้อน เหงื่อพิการ มักให้ซูบผอม มันข้นพิการ มัดให้ปวดสีสะ ให้เจ็บตา ให้ขาสั่นไป น้ำตาพิการ มักให้ตามัว แลน้ำตาตกนักแล้วแห้งไป ดวงตานั้นเปนดังเยื่อลำใย น้ำมันเหลวพิการ ให้แล่นออกทั่วตัว ให้ในตาเหลือง ตัวเหลือง มูตร์แลคูถเหลือง บางทีให้ลงให้อาเจียน กลายเปนป่วงลม น้ำลายพิการ ให้ปากเปื่อย บางทีให้เปนยอดเปนเม็ดขึ้นในคอ บางทีเปนไข้ มักให้ปากแห้งคอแห้ง น้ำมูกพิการ ให้ปวดสีสะ เปนหวัด ให้ปวดสมอง ให้น้ำมูกตก ในตามัว ให้วิงเวียนสีสะ ไขข้อพิการ ให้เมื่อยทุกข้อทุกกระดูก ให้ขัดให้ตึงทุกข้อ มูตร์พิการ ให้ปัสสาวะแดง แลขัดปัสสาวะ ๆ เปนโลหิต เจ็บปวดเปนกำลัง ธาตุน้ำ ๑๒ จำพวกนี้ประมวญเข้าด้วยกันชื่อว่า อาโปธาตุ ถ้าจะแก้ เอารากเจตมูลเพลิง ๑ โกฎสอ ๑ ผลผักชี ๑ ขิงแห้ง ๑ ดีปลี ๑ ผลมะตูมอ่อน ๑ สะค้าน ๑ หัวแห้วหมู ๑ ลูกพิลังกาสา ๑ รากคัดเค้า ๑