หน้า:หม่อมเป็ดสวรรค์ และพระอาการประชวรฯ - ๒๕๐๗.pdf/72

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

สำนวนกลอนเป็นของคน ๆ เดียวกับผู้แต่งเพลงยาวว่าด้วยเรื่องพระอาการประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ แต่เพลงยาว เรื่อง หม่อมเป็ดสวรรค์ แต่งเมื่อยามกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพทรงพระสำราญ แม้จะมีพระโรคเบียดเบียนบ้างก็แต่ละครั้งละคราว ผู้แต่ง ๆ ด้วยอารมณ์สนุก แต่เมื่อแต่งเพลงยาว เรื่อง พระอาการพระประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ ดูผู้แต่งเป็นทุกข์ถึงเจ้านายอยู่มาก จึงเห็นได้ว่า เพลงยาว เรื่อง หม่อมเป็ดสวรรค์ แต่งก่อนเพลงยาว เรื่อง พระอาการประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ จะแต่งเมื่อศักราชเท่าไรไม่บอก แต่เมื่อแต่งเพลงยาว เรื่อง พระอาการประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ บอกไว้ว่า

"นิราศร่ำทำอักษรเป็นกลอนสด ให้ปรากฏด้วยปัญญาอัชฌาสัย
เมื่อเดือนสี่ปีเถาเคราะห์เหลือใจ ละห้อยไห้แสนคะนึงถึงประชวร"

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประทานพระอธิบายว่า ปีเถาะ จุลศักราช ๑๒๐๕ พ.ศ. ๒๓๘๖

กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพทรงประชวรพระโรคเรื้อรังนับแต่เดือน ๔ ปีเถาะถึงปีมะเส็ง แต่ผ่อนให้สำราญพระวรกายบ้าง มาหนักลงในระยะ ๖ เดือนหลัง สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๓ เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๙ แรม ๔ ค่ำ ปีมะเส็ง พ.ศ. ๒๓๘๘ พระชันษา ๓๕ ปี จึงอนุมานได้ว่า เพลงยาว เรื่อง หม่อมเป็ดสวรรค์ จะแต่งราว ๆ ปีฉลู–ขาล พ.ศ. ๒๓๘๔–๒๓๘๕ ติดต่อกันกับเพลงยาว เรื่อง พระอาการประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ ซึ่งแต่งเมื่อเดือน ๔ ปีเถาะ พ.ศ. ๒๓๘๖

– ๖๒ –