วรรค ตะ กับตัว ล และ ส เกิดแต่ฟัน ไทยเราเรียกตรงกัน เว้นแต่ตัว ท เขาออกเสียงเป็นตัว ด แต่ไทยเราออกเสียงตรงกับตัว ธ
วรรค ปะ กับตัว ว เกิดแต่ริมฝีปาก ไทยเรียกตรงกัน เว้นแต่ พ เราเรียกเหมือนตัว ภ แต่เขาออกเสียงเหมือนตัว บ และไทยเราเติม ฝ ฟ ซึ่งมีเสียงเกิดแต่ฟันและริมฝีปากเข้าอีก
ตัว อ นั้นนับว่าไม่มีเสียง ตั้งไว้สำหรับเป็นทุ่นให้สระเกาะเท่านั้น
ตัว ฮ นั้นมีเสียงฐานเดียวกับตัว ห ซึ่งไทยเติมเข้ามา
ข้อ ๑๔. พยัญชนะไทยทั้ง ๔๔ ตัวนั้น ถ้าไม่กำหนดเสียงสูงต่ำแล้ว ก็มีเสียงตามที่ไทยใช้อยู่เพียง ๒๐ เสียงเท่านั้น ดังนี้:–
(๑) ก |
(๑๑) น ณ |
ตัว ญ ย นี้ เมื่อประสมสระออกเสียงอย่างเดียวกับ แต่เป็นตัววะกดมีเสียงต่างกัน คือตัว ญ เป็นแม่กน, ตัว ย เป็นแม่เกย