เข้ามาหานาทำในเมืองนครไชยศรีเปนอันมาก ความในศาลมีแต่เรื่องแย่งที่นากันเปนพื้น นอกจากทำนามีการทำสวนทำไร่ ได้เห็นไร่งาม ๆ หลายแห่ง แต่พวกที่ทำสวนทำไร่ร้องว่าไม่ดีเหมือนแต่ก่อน ด้วยทุกวันนี้น้ำกัดคลองลัดท่าจีนโตออกไป ในระดูแล้งน้ำเค็มขึ้นแรง ทำให้ที่สวนที่ไร่เสียไปมาก แต่นาเค็มทำให้เกิดสวนจากขึ้นเปนสินค้าในลำน้ำนี้ได้อิกอย่างหนึ่ง การทำมาค้าขาย อย่างอื่นมี โรงหีบ ทำน้ำตาลทรายตั้งอยู่ตามลำน้ำ ๓ โรง มีโรงปั้นโอ่งอ่างเครื่องดินเผาประมาณ ๓ แห่ง และที่ตั้งทำการย้อมมะเกลือย้อมครามหลายแห่ง เพราะมะเกลือป่ามีอยู่ข้างหลังพระปฐมเจดีย์ต่อพรมแดนเมืองกาญจนบุรี พวกชาวบ้านนอกเก็บบันทุกเกวียนลงมาขายซื้อได้ราคาถูก จึงมีผู้ตั้งย้อมแพรดำมะเกลือไปจำหน่ายต่างประเทศได้กำไรราคาดี ในการย้อมครามทำนองเดียวกัน ด้วยอาไศรย์ซื้อครามตามไร่ในคลองเจดีย์บูชาแลในที่เหล่านี้ได้ราคาถูก
รวบรวมเนื้อเห็นการที่ได้ตรวจเมืองนครไชยศรีครั้งนี้ เห็นว่า ในส่วนการโจรผู้ร้าย การปราบปรามกรมการ และการจัดกำนันผู้ใหญ่บ้านเรียบร้อยเปนอย่างดีได้จริงดังคำ
