หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๒๑
|
หม่อมเจ้าสิทธิพร ว่า ในการปรึกษากันนั้น เราจะไม่เปลี่ยน constitution ไม่ใช่ฤๅ. เพราะฉนั้น เข้าพระทัยว่า ความเห็นของที่ประชุมไม่เกี่ยวพันธ์ binding กับเรื่องนี้. |
| พระองค์เจ้าธานีฯ ว่า ตามพระปรารภนั้น การอันนี้เปนเพียงทดลอง ก็จะหาหนทางคิด และเมื่อเปนเช่นนั้น ก็ดูไม่มีข้อขัดข้อง แต่เมื่อคิดให้ไกลออกไปถึงหลัก เข้าใจว่า พระดำริห์อันนี้จำเปนและพึงถือเปน World Axiom อันหนึ่ง. จึงอยากจะปรารภไว้ว่า ใช่เหตุที่จะถือเอาประชาธิปไตยเปน World Axiom เพราะเห็นว่า ประชาธิปไตยที่แพร่หลายไปมากนั้น เกิดจาก prestige ของพวก Anglo-Saxon สหปาลีรัฐอเมริกาได้ริตั้ง democratic-system ขึ้น มีอเมริกาใต้และฝรั่งเศสได้รับรองเอาไปใช้ แต่ก็ไม่เห็นเปนผลจริงจัง ทรงเห็นว่า ถ้าไม่ใช่พวก Anglo-Saxon แล้ว ชาติอื่น ๆ ยังทำไม่ได้สำเร็จดี ถ้าสังเกตประเทศที่ใกล้เคียงบ้านเรา เท่าที่จีนทำไปอย่างพวก Anglo-Saxon นั้น ก็มีผลให้มีการจลาจล ประเทศญี่ปุ่นนั้น ถึงจะมี Pa⟨r⟩liament แท้จริงหัวใจของการปกครองก็ยังเปนรูป autocracy หัวใจราษฎรยังตรงกันข้ามกับ democratic principle จึงทรงเห็นว่า ชาวตวันออกน่าจะเหมาะแก่การปกครองเปน patriarchal ไม่น่าเชื่อว่า การปกครองจะมาจากส่วนล่างขึ้นไปส่วนสูง. | |
| เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯ เห็นพ้องตามพระราชดำริห์ผู้ทรงเปนประธานเปนส่วนมาก ปัญหาที่พระองค์เจ้าธานีฯ ยกขึ้นนั้น เห็นว่า เกี่ยวกับการศึกษาอบรมมากกว่าเกี่ยวกับชาติฤๅประเทศ การศึกษายังไม่ได้อบรมถึงที่แล้ว จะหวังผลให้ดียิ่งขึ้นไปกว่าภูมิศึกษาที่ได้อบรมแล้ว ก็ไม่ได้อยู่เอง คนไทยที่ลักษณดัดง่าย เปลี่ยนง่าย อาจดัดได้ด้วยการศึกษาแน่นอน แต่มีความจริงที่ปรากฏแล้วอย่างหนึ่ง คือว่า การจะหัดให้ราษฎรรู้จักปกครองด้วยวิธี Representative Government นั้นเปนการยาก ต้องกินเวลานาน ญี่ปุ่นได้ |
/ทำ
