หน้า:ไทยสถาปนากษัตริย์เขมร - สนร - ๒๕๐๕.pdf/149

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
หนังสือสัญญากรุงสยามกับกรุงฝรั่งเศส
แสดงให้เห็นว่า ฝรั่งเศสต้องการมีอธิปไตยเหนือดินแดนเขมร
โดยยกเลิกสัญญาที่ทำไว้เมื่อพุทธศักราช ๒๔๐๖ นั้นเสีย

พระบาทสมเด็จพระเจ้ากรุงสยาม และสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอกรุงฝรั่งเศส มีความปรารถนาให้ตกลงกันว่าด้วยเมืองไทยเมืองเขมร เพราะผู้ครองแผ่นดินฝรั่งเศสผู้ครองแผ่นดินเขมรได้ทำหนังสือสัญญาที่เมืองอุดงมีไชย วันที่ ๑๑ เดือนออคุสต์ ในปีนี้ คริสต์ศักราช ๑๘๖๓ ตรงกันกับวันที่ ๒๗ เดือนออชักปีกอร์ จุลศักราช ๑๒๒๕ ปี ไม่ให้มีเกิดข้อขัดขวางทางพระราชไมตรีหมองหมางทั้ง ๒ ฝ่าย ฝ่ายพระบาทสมเด็จพระเจ้ากรุงสยามได้ตั้งให้พระยาสุรวงศ์วัยวัฒนเป็นราชทูต พระราชเสนาเป็นอุปทูตเต็มอำนาจ ฝ่ายสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอกรุงฝรั่งเศสได้ตั้งให้มองซิเออร์เอามารกีลิออเนน เดอร์บุคต์กิโอ กรานกรัวเดอร์อา เลชิยองดอนเนอร์ มินิสเตอร์ผู้ว่าการต่างประเทศเต็มอำนาจ ได้ตรวจหนังสือเกรเดนแฉลถูกต้องพร้อมกันทั้ง ๒ ฝ่ายแล้ว ได้ตำลงทำหนังสือสัญญากันตามว่ามานี้

ข้อ ๑. ว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้ากรุงสยามยอมความป้องกันซึ่งสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอได้ป้องกันเมืองเขมร

ข้อ ๒. ว่า หนังสือสัญญาซึ่งไทยแลเขมรทำไว้ในเดือนเดเซมเบอร์ในปีมีคริสตศักราช ๑๘๖๓ ใช้ไม่ได้ ไปเบื้องหน้าผู้ครองฝ่ายสยามจะอ้างข้อหนึ่งข้อใดในหนังสือสัญญานั้นไม่ได้

ข้อ ๓. ว่า สมเด็จพระเจ้ากรุงสยามแลพระเจ้าแผ่นดินจะสืบพระราชอิศริยยศจะไม่ขอส่วยอากรเครื่องบรรณาการหรือของอื่น ๆ ซึ่งเป็นสำคัญเมืองขึ้น ฝ่ายสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอฝรั่งเศสสัญญาจะไม่เอาแผ่นดิน