หน้า:ไทยสถาปนากษัตริย์เขมร - สนร - ๒๕๐๕.pdf/30

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๕

เก่าที่เขมรเคยนับถือมา ควรที่เราจะกลับไปเข้าหาอ่อนน้อมเอาเป็นที่พึ่ง ดังครั้งสมเด็จพระเจ้าปู่แลพระบิดานั้น จึ่งจะชอบ ถ้ามีราชการกะเกณฑ์เกิน ๆ มาแต่ข้างกรุงเทพฯ จะได้ช่วยขัดไว้บ้าง ไม่ให้เขมรได้ความลำบากนัก เจ้าเวียตนามก็จะได้มีเมตตาอารีรักแก่เราว่า เป็นเมืองขึ้นพึ่งบุญ จะได้ห้ามไม่ให้ญวนที่อยู่เมืองใกล้มาย่ำยีต่าง ๆ ครั้งนั้น ขุนนางพระยาพระเขมรใหม่ ๆ ก็มีความคิดเห็นไปตามสมเด็จพระอุทัยราชาธิราชจันนั้นมาก จึงได้คิดกันแต่งทูตเขมรคุมศุภอักษรแลเครื่องบรรณาการไปขออ่อนน้อมยอมเป็นเมืองขึ้นพึ่งอำนาจเจ้าเวียตนาม ๆ ก็ให้หองตั้งอย่างญวน และให้ตราทองเหลืองมาไว้สำหรับแผ่นดินเขมร แล้วให้องญวนไปมายุแยงให้ขัดแข็งต่อกรุงเทพฯ เนือง ๆ

ฝ่ายนักองค์สงวนกับนักองค์อิ่มได้เข้ามาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายสิ่งของเครื่องราชบรรณาการแลเครื่องช่วยในการพระบรมศพปรากฏเป็นการทำแทนองค์สมเด็จพระอุทัยราชาธิราชจันซึ่งเป็นสมเด็จพระเรียม ก็ครั้งนั้น ข้าราชการในกรุงเทพฯ พูดกันว่า กิริยาองค์สมเด็จพระอุทัยราชาธิราชจันหาสมควรไม่ ด้วยการครั้งนี้เป็นแผ่นดินตั้งใหม่ ควรจะให้น้องชายอยู่รักษาเมืองแล้วเข้ามาถวายบังคมรับน้ำพระพิพัฒน์สัตยาด้วยตัวเองจึ่งจะชอบ เมื่อแผ่นดินก่อนสิมาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเองได้ ครั้นเปลี่ยนแผ่นดินใหม่ ใช้ให้น้องมาแทน ดูเห็นเป็นการไม่มีเคารพ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงพระปรารภเหตุนั้น จึ่งทรงยกความชอบนักองค์สงวนแลนักองค์อิ่มซึ่งเข้ามาทูลลอองธุลีพระบาทครั้งนั้น แล้วทรงตั้งนักองค์สงวนให้เป็นสมเด็จพระมหาอุปโยราช นักองค์อิ่มให้เป็นสมเด็จพระมหาอุปราช พระราชทาน