หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๗๑
|
ก็มีการประกาศอภิมนตรีสภาโดยวิธีแถลงต่อองคมนตรี[1] | ||
| ทีนี้ ข้าพเจ้าจะอธิบายเหตุผลที่รีบจัดตั้งสภานี้ถึงเพียงนั้น ดังที่ท่านทราบ ประชาชนเริ่มเสื่อมศรัทธาในพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศตลอดมาจนสิ้นรัชกาล และคำถามเกี่ยวกับการสืบสันตติวงศ์ก็ก่อความกังวลใหญ่หลวง พระบรมวงศ์พระองค์เดียวที่พอจะมีชื่ออยู่บ้าง ก็คือ เจ้าฟ้าบริพัตรฯ และหลายคนคงอยากให้พระองค์ได้สืบสันตติวงศ์ แม้รู้กันดีว่า พระเจ้าอยู่หัวทรงคาดหมายที่จะได้พระราชบุตรอยู่ และถ้าพระองค์ไร้ซึ่งพระราชโอรสแล้ว การสืบสันตติวงศ์ก็จะตกแก่พระเชษฐาหรืออนุชาที่—ข้าพเจ้าขออภัยที่ต้องกล่าวเช่นนี้—ที่คนส่วนใหญ่ไม่ได้มองในแง่ดี ส่วนตัวข้าพเจ้าเองนั้น ข้าพเจ้าเป็นม้ามืด และยังอ่อนหัดในกิจการของรัฐไม่ว่าในแง่ใด แต่ข้าพเจ้าค่อนข้างจะโชคดีที่พอสิ้นอัษฎางค์ฯ[2] พี่ชายของข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าได้รับโอกาสหลายครั้งให้ปฏิบัติราชกิจแทนพระเจ้าอยู่หัวในช่วงที่ไม่ทรงอยู่ในพระนครและในช่วงที่ทรงพระประชวร ข้าพเจ้ามีบุญพอที่สามารถได้รับความไว้วางใจจากเสนาบดีและพระบรมวงศ์ถึงขั้นที่ท่านเหล่านี้เห็นชอบในข้อเสนอให้ข้าพเจ้าขึ้นสู่ราชสมบัติ ข้าพเจ้ายังได้รับการสนับสนุนอย่างดีที่สุดจากเจ้าฟ้าบริพัตรฯ ครั้นข้าพเจ้าขึ้นสืบราชสมบัติแล้ว ก็มีความเห็นกันอย่างแน่แท้ว่า จำจะต้องทำอะไรสักอย่างโดยพลันเพื่อเรียกศรัทธาจากประชาชน ฉะนั้น จึงนำไปสู่การจัดตั้งอภิมนตรีสภา เรื่องนี้เกิดผลทันที และข้าพเจ้าก็ได้รับศรัทธาจากประชาชนภายในวันเดียวจริง ๆ เหตุผลที่การกระทำครั้งนี้มีผลลัพธ์ฉับพลันเช่นนั้น ก็เพราะเป็นการให้คำมั่นถึงหลายสิ่งหลายอย่างที่น่าพึงใจ | ||
| ประการแรก คือ ราชตระกูลมารวมตัวกันและจะทำงานเป็นน้ำหนึ่งใจเดียว | ||
| ประการที่สอง คือ พระเจ้าแผ่นดินเต็มพระทัยจะแสวงหาคำแนะนำจากเหล่าเจ้าชายซึ่งเป็นที่เคารพอย่างสูง จัดเจนในกิจการของรัฐ และได้รับความไว้วางใจจากปวงประชา โดยไม่เอาชนชั้นข้าราชการซึ่งผู้คนรังเกียจไว้ในสภานี้แม้แต่ผู้เดียว | ||
| ประการที่สาม คือ สภานี้จะมาลดทอนอำนาจของพระเจ้าแผ่นดินในอันที่จะกระทำการโดยพลการ (ขอให้ระลึกว่า ในสถานการณ์ทางความคิดในบ้านเมืองยามนี้นั้น มองกันว่า พระเจ้าแผ่นดินมักจะสร้างผลเสียมากกว่าผลดี) | ||
| เพราะฉะนั้น ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นทันทีจากการจัดตั้งอภิมนตรีสภานั้นจึงค่อนข้างดี และข้าพเจ้าคิดว่า สภานี้สมความมุ่งหมายอย่างดียิ่งแล้ว และการกระทำของข้าพเจ้านั้นก็มีเหตุผลรองรับดี นับแต่นั้น ประชาชนมีช่วงเวลาให้สะท้อนความรู้สึกไม่มาก และอภิ |
- ↑ ดู พระราชดำรัสทรงตั้งอภิรัฐมนตรีสภา (2468, น. 2618–2620)
- ↑ สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา
