หน้า:คหก อังวะ - ๒๔๕๘.pdf/6

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้ตรวจสอบแล้ว
(๓)

เจ้าเมือง โปมะยุง่วน คือ โปมะยะหวุ่น หมายความว่า เจ้าเมืองผู้เปนนายพล คำข้างหลังทั้ง ๒ นี้เห็นจะเปนคำคนพื้นเมืองเรียก อย่างไทยเราเรียกว่า "เจ้าคุณ" หรือ "เจ้าคุณแม่ทัพ"

ประวัติของอาปะระกามะนีที่ปรากฏในพระราชพงษาวดารนั้น เดิมอาปะระกามะนีคนนี้เปนขุนนางอยู่เมืองอังวะ ครั้นเมื่อปีมเมีย จัตวาศก จุลศักราช ๑๑๒๔ พ.ศ. ๒๓๐๕ สมัยเมื่อแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าสุริยามรินทรครองกรุงศรีอยุทธยา พระเจ้ามังลอกผู้เปนราชโอรสแลได้ครองราชสมบัติสืบสันตติวงษ์พระเจ้าอลองพญาให้ติงจาแมงข่อง แลมังมหานระทา กับอาปะระกามะนี คุมกองทัพพม่าเข้ามาตีเมืองเชียงใหม่ซึ่งในเวลานั้นดูเหมือนจะเปนอิศรอยู่ เมื่อได้เมืองเชียงใหม่แล้ว พระเจ้าอังวะจึงตั้งให้อาปะระกามะนีเปนมะยุหวุ่นผู้สำเร็จราชการเมืองเชียงใหม่ต่อมา ตั้งแต่นั้น เมื่อพม่ายกกองทัพเข้ามาตีเมืองไทยคราวใด อาปะระกามะนีก็ได้เปนนายพลคุมพวกเมืองเชียงใหม่มาช่วยรบไทยด้วยทุกคราวตลอดมาจนถึงครั้งกรุงธนบุรี เมื่อพระเจ้ากรุงธนบุรีเสด็จขึ้นไปตีเมืองเชียงใหม่ครั้งที่ ๒ เมื่อปีมเมีย ฉศก จุลศักราช ๑๑๓๖ พ.ศ. ๒๓๑๗ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกยังเสด็จดำรงพระยศเปนเจ้าพระยาจักรี เปนแม่ทัพหน้า ครั้งนั้น พม่าแต่งให้พระยาจ่าบ้านกับพระยากาวิละซึ่งเปนหัวหน้าพวกชาวเชียงใหม่คุมพลลงมาต่อสู่กองทัพกรุงธนบุรี พระยาจ่าบ้านกับพระยากาวิละกลับมาสามิภักดิต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกเข้าสมทบกองทัพไทยด้วยกันยกขึ้นไปตีเมืองเชียงใหม่ กอง