ออกไปตีค่ายปากน้ำประสบอิก ขณะนั้น บรรดาชาวพระนครทั้งคฤหัสถ์แลสมณะไม่เคยเห็นเขารบกัน ชวนกันตามกองทัพออกไปดูรบพม่าเปนอันมาก แลกองทัพยกออกไปตั้งอยู่ยังไม่ทันเข้าตีค่าย พม่าแต่งกลให้รี้พลยกหาบคอนออกหลังค่ายทำทีจะแตก พวกกองอาจสามารถชวนกันวิ่งเข้าไปใกล้ค่ายพม่า แลเนเมียวแม่ทัพขับพลทหารทั้งคนทั้งม้าออกไล่โอบหลังกองทัพไทย พึ่งหอกซัดแลยิงปืนบนหลังม้าต้องพลทัพไทยตายเปนหลายคน กองทัพไทยมิได้ต่อรบ พากันแตกพ่ายหนีถอยลงมาณโพธิ์สามต้นทั้งสิ้น แลจหมื่นศรีสรรักษ์ จหมื่นเสมอใจราช ขี่ม้าข้ามน้ำหนีมาฟากตระวันออก แต่กองพระยาตากรอรบอยู่ ค่อยข้ามมาต่อภายหลัง ทัพพม่าไล่ติดตามพุ่งหอกซัดต้องพลไทยแลคนซึ่งตามออกไปดูรบศึกนั้นบาดเจ็บเปนอันมาก ที่ล้มตายก็กลาดเกลื่อนไป กองทัพไทยก็พ่ายหนีเข้าพระนคร พวกทัพพม่าก็กลับไปค่าย
๏ฝ่ายนายทัพนายกองพม่าทั้งปวงจึงปฤกษากันจัดหาผู้ซึ่งจะเปนนายทัพจะให้ยกไปตีเอาค่ายบ้านระจันให้จงได้ ขณะนั้น รามัญคนหนึ่งเปนมอญเก่าอยู่ในพระนครนี้มาช้านานเข้าเกลี้ยกล่อมพม่า มีฝีมือรบเข้มแขง แม่ทัพพม่าตั้งให้เปนพระนายกอง จึงเข้ารับอาสาจะขอไปตีค่ายบ้านระจันให้แตกจงได้ แม่ทัพจึงเกณฑ์พลพม่ารามัญให้สองพัน ตั้งให้พระนายกองเปนนายทัพ สรรพด้วยม้าเครื่องสรรพาวุธ ให้ยกไปตีค่ายบ้านระจันอิกเปนแปดครั้ง แลพระนายกองยกทัพไปตีค่ายบ้านระจัน ครั้งนั้น มิได้ตั้งทัพกลางแปลง ให้ตั้งค่ายรายไปตามทางสามค่าย แล้วให้รื้อค่ายหลังผ่อนไปตั้งข้างน่าอิก แต่เดินค่ายไปตาม
